________________
आगम
आवश्यक”- मूलसूत्र-१ (मूलं+नियुक्ति:+वृत्ति:) अध्ययन [३], मूलं I [गाथा-७...], नियुक्ति: [११९५], भाष्यं [२०४...],
(४०)
प्रत सूत्रांक ||७..||
नुमत्या च निर्जरा, संविघ्नाः पुनर्दिधा-द्रव्यतो भावतश्च, द्रव्यसंविना मृगाः पत्रेऽपि चलति सदोत्रस्तचेतसः, भावसविनास्तु साधवस्तैरिहाधिकार इति गाथार्थः ॥ ११९४ ॥ गतं सप्रसङ्गं नित्यवासद्वारमिति व्याख्याता सप्रपञ्च पञ्चानां कृतिकर्म इत्यादिद्वारगाथा, निगमयतोक्तमोघतो दर्शनाद्युपयुक्ता एव वन्दनीया इति, अधुना तानेवाऽऽचार्यादिभेद-1 तोऽभिधित्सुराह___आयरिय एवज्झाए पवत्ति थेरे तहेव रायणिए । एएसिं किइकम्मं कायब्वं निजरठाए ॥ ११९५ ॥ | व्याख्या-आचार्य उपाध्यायः प्रवर्तकः स्थविरस्तथैव रत्नाधिकः, एतेषां कृतिकर्म कर्तव्य निर्जरार्थ, तत्र चाऽऽचार्यः। सूत्रार्थोभयवेत्ता लक्षणादियुक्तश्च, उक्तं च-मुत्तत्थविऊ लक्खणजुत्तो गच्छरस मेढिभूओ य । गणतत्तिविप्पमुको अत्थं भासेइ आयरिओ ॥१॥ न तु सूत्र, यत उक्तम्-'एक्कग्गया य झाणे वुही तित्थयरअणुकिती गरुआ । आणाहिज्जमिइ गुरू कयरिणमुक्खा न वाएइ ॥१॥ अस्य हि सर्वेरेवोपाध्यायादिभिः कृतिकर्म कार्य पर्यायहीनस्यापि, उपाध्यायः प्राग्निरूपितशब्दार्थः, सचेत्थम्भूतः-'सम्मत्तणाणसंजमजुत्तो सुत्तत्थतदुभयविहिनू । आयरियठाणजुग्गो सुत्तं वाएउवज्झाओ ॥१॥ किं निमित्तं ?-'सुत्तत्थेसु घिरतं रिणमुक्खो आयतीयऽपडिबंधो । पाडिच्छामोहजओ
। सूत्राथमित् लक्षणयुक्तो गचस्प मैटीभूतन । गणतप्तिविषमुक्तोऽर्थे वाघयत्वाचार्यः ॥ १॥ एकाग्रता च पाने वृद्धिस्तीर्थकरानुक्रतिषी । भाज्ञायै यमिति गुरवः कृतऋणमोक्षा न वाचयन्ति ॥१॥ सम्यमयज्ञानसंबमयुक्ता सूत्रार्थतदुभयविधिज्ञः । आचार्यस्थानयोग्यः सूर्व वाचयति उपाध्यायः ॥३॥ प्रार्थयोः स्थिरत्वं काणमोक्ष आयत्यां चाप्रतिबन्धः । प्रातीच्छकमोहनयः (प्रतीच्छमारमोहजपा) *.पने विचलति.
दीप
AKSHA
अनुक्रम [९..]
मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित..........आगमसूत्र - [४०], मूलसूत्र - [१] “आवश्यक" मूलं एवं हरिभद्रसूरि-रचित वृत्ति: | आचार्य-आदीनाम वन्दने लाभ: वर्ण्यते
~ 1082 ~
