________________
आगम
आवश्यक”- मूलसूत्र-१ (मूलं+नियुक्ति:+वृत्ति:) अध्ययन [३], मूलं I [गाथा-७...], नियुक्ति: [११७५], भाष्यं [२०४...],
(४०)
३बन्दना
प्रत
सूत्रांक
||७..||
आवश्यक-IPSणंति, जे मुणिति ते छुहातण्हाइयाणं दुक्खाणं आभागी जाया, जे न सुणंति ते खिप्पमेव अपडिबद्धा अद्धाण सीस हारिभ- गंतु उदयस्स सीयलस्स छायाणं च आभागी जाया। जहा ते पुरिसा विसीयंति तहा पासत्थाई, जहा ते णिच्छिण्णा ध्ययने द्रीया |तहा सुसाहू । अयं गाथार्थः ॥ ११७४ ॥ साम्प्रतं यदुकमिदं प्रधानमिति घोषयन्ति तदर्शयति
(नित्यवा| नीयावासविहारं चेइयभत्तिं च अज्जियालाभं । विगईसु य पडिबंधं निहोसं चोइया विति॥ ११७५ ॥ ॥५३५।।
साद्या
लम्ब० व्याख्या-नित्यवासेन विहारं, नित्यवासकल्पमित्यर्थः, चैत्येषु भक्तिश्चैत्यभकिस्तां च, चशब्दात्कुलकार्यादिपरिग्रहः। आर्यिकाभ्यो लाभस्तं, क्षीराद्या विगतयोऽभिधीयन्ते तासु विगतिषु च 'प्रतिबन्धम् आसङ्गं निर्दोषं चोदिताः अन्येनोद्यतविहारिणा 'ब्रुवते' भणन्तीति गाथार्थः ॥ ११७५ ॥ तत्र नित्यावासविहारे सदोषं चोदिताः सन्तस्तदा कथं वा निर्दोष बुवत इत्याह
जाहेवि य परितंता गामागरनगरपट्टणमडता । तो केइ नीयवासी संगमथेरं बवासंति ॥ ११७६ ॥ व्याख्या-यदाऽपि च 'परितान्ताः सर्वथा श्रान्ता इत्यर्थः, किं कुर्वन्तः सन्तः ?-ग्रामाकरनगरपत्तनान्यटन्तस्सन्तः, ग्रामादीनां खरूपं प्रसिद्धमेव, अतः केचन' नष्टनाशका नित्यवासिनः, न तु सर्व एव, किं?-सङ्गमस्थविरमाचार्य व्यप- ५३५॥ दिशन्त्यालम्बनत्वेन इति गाथार्थः ॥ ११७६ ॥ कथं ?
भृण्वन्ति, ये ऋण्वन्ति ते क्षुधातृष्णादिकानां दुःखानामामागिनो जाताः, ये न शृण्वन्ति ते क्षिप्रमेवाप्रतिबद्धा अध्वनः शीर्ष गत्वोदकस्य शीतहालस छायानां चाभागिनो जाताः । यथा ते पुरुषा विषीदन्ति तथा पास्वादयः, यथा से निस्तीमा क्षया सुसाधवः ।
दीप
अनुक्रम
[९..]
मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित..........आगमसूत्र - [४०], मूलसूत्र - [१] “आवश्यक" मूलं एवं हरिभद्रसूरि-रचित वृत्ति:
~ 1073~
