________________
आगम
(४०)
प्रत
सूत्रांक
||..||
दीप
अनुक्रम [R.]]
आवश्यकहारिभ
द्रीया
॥५१७॥
आवश्यक- मूलसूत्र - १ (मूलं + निर्युक्तिः + वृत्तिः)
अध्ययन [ ३ ], मूलं [-] / [गाथा ...] निर्बुक्तिः [११०७...], आष्यं [ २०३ ...] प्रक्षेप [१]
होई णायो । सर्वमि णाणदंसणचरणाणं जो उ पासंमि ॥ १ ॥ देसंमि य पासत्थो सिज्जायरऽभिड रायपिंडं वा । णिययं च अग्गपिंडं भुंजति णिकारणं च ॥ २ ॥ कुलणिस्साए विहरइ उवणकुलाणि य अकारणे विसइ । संखडिपलोयणाए गच्छइ तह संथवं कुणई ॥ ३ ॥' अवसन्नः - सामाचार्यासेवने अवसन्नवदवसन्नः, 'ओसन्नोऽवि य दुविहो सबे देसे य तत्थ सर्वमि । उउबद्धपीढफलगो ठवियगभोई य णायवो ॥ १ ॥' देशावसन्नस्तु - 'आवस्सगसज्झाए पडिलेहणझाणभिक्खऽभतट्ठे । आगमणे णिग्गमणे ठाणे य णिसीयणतुयट्टे ||१|| आवस्सयाइयाई ण करे करेइ अहवावि हीणमधियाई । गुरुवयणबलाइ तथा भणिओ एसो य ओसन्नो ॥ २ ॥ गोणो जहा वलंतो भंजइ समिलं तु सोऽवि एमेव । गुरुवयणं अकरेंतो बलाइ कुणई व उस्सूष्णो ॥ ३ ॥' 'भवति कुशीलः कुत्सितं शीलमस्येति कुशीलः, -तिविहो होइ कुसीलो णाणे तह दंसणे चरिते य । एसो अवदणिज्जो पन्नत्तो वीयरागेहिं ॥ १ ॥ णाणे णाणायारं जो उ विराहेइ काठमाईयं । दंसणे
१] भवति ज्ञातव्यः । सर्वस्मिन् ज्ञानदर्शनचरणानां वस्तु पार्श्वे ॥ १ ॥ देशे च पार्श्वस्यः शय्यातराभ्याहते राजपिण्डं या नित्यं चाप्रपिण्डं मुमकि निष्कारणेन च ॥ २ ॥ कुलनिश्रया विहरति स्थापनाकुलानि चाकारणे विशति । संसदीप्रलोकनया गच्छति तथा संस्तयं करोति ॥ ३ ॥ २ अवसन्नोऽपि च द्विविधः सर्वस्मिन् देशे च तत्र सर्वस्मिन् । ऋतुबद्धपीठफलकः स्थापितभोगी च ज्ञातव्यः ॥१॥ आवश्यकस्वाध्याययोः प्रतिलेखनायां ध्याने भिक्षायामभक्तायें । आगमने निगमने स्थाने निषीदने त्वग्वर्त्तने ॥ १॥ आवश्यकादीनि न करोति अथवाऽपि करोति हीनाधिकानि (या)। गुरुवचनबलात्तथा भणित एष चावसः ॥ २ ॥ गौर्यया बलान् भनक्ति समिलां तु सोऽप्येवमेव । गुरुवचनमकुर्वन् बलात् करोति वाससः ॥ ३ ॥ त्रिविधो भवति कुशीलो ज्ञाने तथा दर्शने चारित्रे च एषोऽयन्दनीयः प्रसो वीतरागैः ॥ १ ॥ ज्ञाने ज्ञानाचारं यस्तु विराधयति कालादिकम्। दर्शने विप्र. सो
३ वन्दनाध्ययने अवन्धस्वरूपं
M
~ 1037 ~
॥५१७॥
मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित आगमसूत्र [४०], मूलसूत्र - [०१] “आवश्यक" मूलं एवं हरिभद्रसूरि-रचित वृत्तिः