________________
आगम
(१८)
“जम्बूद्वीप-प्रज्ञप्ति” - उपांगसूत्र-७ (मूलं+वृत्तिः ) वक्षस्कार [१], ----
-- मूलं [१] मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित.........आगमसूत्र - [१८], उपांग सूत्र - [७] "जम्बूद्वीप-प्रज्ञप्ति मूलं एवं शान्तिचन्द्र विहित वृत्ति:
प्रत सूत्रांक
(१)
पौरजनैश्चातीव वृद्धिमुपागता, 'ऋधुच् वृद्धा वितिवचनात् , स्तिमिता-स्वचक्रपरचक्रादिसमुत्थभयकलोलमालावर्जिता, समृद्धा-धनधाम्यादिविभूतियुक्ता, ततः पदत्रयस्य कर्मधारयः, 'वेण्णओ'त्ति ऋद्धसिमितसमजा इत्यादि जोपपातिकोपाङ्गप्रसिद्धः समस्तोऽपि वर्णको द्रष्टव्यः, (उ० सू०१) अत्रालिखनं तु अन्धगौरवमयादिति । तस्याः गमिति | पूर्ववत् , मिथिलाया नगर्या बहिस्तात् उत्तरपौरस्त्वे-उत्तरापूर्वान्तरालरूपे दिग्भाग ईशानकोण इत्यर्थः, अत्र एकारो 18 मागधभाषानुरोधतः प्रथमैकवचनप्रभवः, यथा-'कयरे आगच्छइ दित्तरूवें' (उत्त०१२-६) इत्यादौ, 'अब' अस्मिनु||त्तरपौरस्त्ये दिग्विभागे माणिभद्रं नाम चैत्यमभवत् , चिते:-लेप्यादिचयनस्य भावः कर्म या चैत्य, तच संज्ञाशब्द|| त्वाद्देवताप्रतिबिम्बे प्रसिद्धं, ततस्तदाश्रयभूतं यदेवताया गृहं तदप्युपचाराचैत्यमुच्यते, तचेह व्यन्तरायतनं द्रष्टव्यं, न तु भगवतामहतामायतनं, तस्य च चिरातीतमित्यादिवर्णकस्तत्परिक्षेपिवनखण्डवर्णकसहित औपपातिकतोऽयसेवा, (उ० सू०२) तस्यां मिथिलायां नगर्या जितशत्रुर्नाम राजा, तस्य सकलखीगुणधारिणी धारिणी नामा देवी, कृताभिपेका पट्टराज्ञी इत्यर्थः, उभयत्राप्यभवदिति शेषः, 'वण्णओ'त्ति अत्र राज्ञो 'महयाहिमवन्तमहन्ते'त्यादिको राश्याश्च 'सुकुमालपाणिपायें'त्यादिको वर्णकः प्रथमोपाङ्गप्रसिद्धोऽभिधातव्यः (७० सू०६-७) अथात्र यज्जातं तदाह-18 'तेणं कालेणं तेणं समएणं'ति पूर्ववत् , स्वामीति समर्थविशेषणं विशेष्यमाक्षिपति तेनात्र श्रीमम्महावीरः समक्सत इत्यर्थः, आत्यन्तिकं स्वामित्वं तस्यैव त्रिभुवनविभोरिति, अत्र च यथा निष्प्रतिमप्रातिहार्यादिसमृख्या समन्वितो
eseeeeeeeee
दीप
अनुक्रम [१]
~ 30 ~
