________________
आगम
(१५)
“प्रज्ञापना" - उपांगसूत्र-४ (मूलं+वृत्ति:) पदं [१], ------------- उद्देशक: [-], ------------ दारं [-], ------------ मूलं [...२५] + गाथा: (९३-९४) मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित...........आगमसूत्र - [१५], उपांग सूत्र - [४] "प्रज्ञापना" मूलं एवं मलयगिरि-प्रणीत वृत्ति:
प्रत
सूत्रांक
[२५]
प्रज्ञापना- याः मलय० वृत्ती. ॥३८॥
गाथा:
णमते जीवः सोऽपि च पत्रे प्रथमतयेति-स एवं प्रथमपत्रतयाऽपि परिणमते इत्येकजीवकर्सके मूलप्रथमपत्रे इति, प्रज्ञापआह-ययेवं 'सवोऽवि किसलओ खलु उग्गममाणो अणंतओ मणिो ' इत्यादि वक्ष्यमाणं कथं न विरुध्यते ?, नापदे वीउच्यते, इह बीजजीवोऽन्यो वा बीजमूलत्वेनोत्पद्य तदुत्सूनावस्थां करोति, ततस्तदनन्तरभाविनी किसलयावस्था जाद्यपत्रनियमतोऽनन्ता जीवाः कुर्वन्ति, पुनश्च तेषु स्थितिक्षयात्परिणतेषु असावेव मूलजीवोऽनन्तजीवतर्नु खशरीरतया
किशलयपरिणमय्य तावद्वर्द्धते यावत्प्रथमपत्रमिति न विरोधः, अन्ये तु व्याचक्षते-प्रथमपत्रमिह याऽसौ बीजस्य समुच्छ्र
स्वरूपं नावस्था, तेन एकजीवकर्तृके मूलप्रथमपत्रे इति, किमुक्तं भवति -मूलसमुच्छूनावस्थे एकजीवकर्तृके, एतच निय-18 मप्रदर्शनार्थमुक्तं-मूलसमुच्छूनावस्थे एकजीवपरिणामिते एव, शेषं तु किसलयादि नावश्यं मूलजीवपरिणामाविर्भावि-1 तमिति, ततः 'सव्वोऽवि किसलओ खलु उग्गममाणो अणंतओ मणिओ' इत्याद्यपि वक्ष्यमाणमविरुद्धं, मूलसमुच्छूनावस्थानिर्वर्तनारम्भकाले किसलयत्वाभावादिति, आह-प्रखेकशरीरवनस्पतिकायिकानां सर्वकालं शरीरावस्थामधिकृत्य किं प्रत्येकशरीरत्वमुत कस्मिंश्चिदवस्थाविशेषे अगन्तजीवत्वमपि सम्भवति ?, तथा साधारणवनस्पतिकायि-| कानामपि किं सर्वकालमनन्तजीवत्वमुत कदाचित् प्रत्येकशरीरत्वमपि भवति ?, तत आह-सव्वोऽवी'त्यादि, इह
॥३८॥ सर्वशब्दोऽपरिशेषकाची, सर्वोऽपि बनस्पतिकायः प्रत्येकशरीरः साधारणो वा किसलयावस्थामुपगतः सन् अनन्तकायस्तीर्थकरगणधरैर्भणितः, स एव किसलयरूपोऽनन्तकायिकः प्रवृद्धिं गच्छन् अनन्तो वा भवति परीत्तो वा, कथम् ?,
दीप अनुक्रम [१३३१३४]
~80~
