________________
आगम
(१५)
“प्रज्ञापना" - उपांगसूत्र-४ (मूलं+वृत्ति:) पदं [१] ................... उद्देशक: [-], ---------------- दारं [-1, .. - मूल [...४] मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित...........आगमसूत्र - [१५], उपांग सूत्र - [४] "प्रज्ञापना" मूलं एवं मलयगिरि-प्रणीत वृत्ति:
प्रत
सुत्राक
(४)
परिणतास्ते पञ्चविधाः प्रज्ञप्ताः, तद्यथा-परिमण्डलसंस्थानपरिणता वलयवत्, वृत्तसंस्थानपरिणताः कुलालचक्रा
दिवत् , त्र्यससंस्थानपरिणताः शृङ्गाटकादिवत्, चतुरस्रसंस्थानपरिणताः कुम्भिकादिवत्, आयतसंस्थानपरिणता दण्डादिवत्, एतानि च परिमण्डलादीनि संस्थानानि घनप्रतरभेदेन द्विविधानि भवन्ति, पुनः परिमण्डलमपहाय शेषाणि ओजःप्रदेशजनितानि युग्मप्रदेशजनितानीति द्विधा, तत्रोत्कृष्टं परिमण्डलादि सर्वमनन्ताणुनिष्पन्नमसङ्खयेयप्रदेशावगाढं चेति प्रतीतमेव, जघन्यं तु प्रतिनियतसञ्जयपरमाण्वात्मकम् , अतो नानिर्दिष्टं ज्ञातुं शक्यते इति विनेयजनानुग्रहाय तदुपदश्यते-तत्रीज प्रदेशप्रतरवृत्तं पञ्चपरमाणुनिष्पन्नं पश्चाकाशप्रदेशावगाढंच, तद्यथा-एकः परमाणुर्मध्ये स्थाप्यते, चत्वारः क्रमेण पूर्वोदिषु चतसृषु दिक्षु, स्थापना
युग्मप्रदेशप्रतरवृत्तं द्वादशपरमाण्वात्मकं द्वादशप्रदेशावगाढं च, तत्र निरन्तरं चत्वारः परमा-16
णवश्चतुष्कोकाशप्रदेशेषु रुचकाकारेण व्यवस्थाप्यन्ते, ततस्तत्परिक्षेपेण शेषा अष्टौ गम II ओजःप्रदेशं घनवृत्तं सप्तप्रदेशं ससप्रदेशावगाढंच, तचैवं-तत्रैव पञ्चप्रदेशे प्र-मनन । तरवृत्ते मध्यस्थितस्य परमाणोरुपरिष्टादधस्ताच एकैकोऽणुरवस्थाप्यते, तत एवं गगन सप्तप्रदेशं भवति ।
युग्मप्रदेशं घनवृत्तं द्वात्रिंशत्प्रदेशं द्वात्रिंशत्प्रदेशावगार्ड च, तचैव-पूर्वोक्तद्वा-00 दशप्रदेशात्मक४ स्य प्रतरवृत्तस्योपरि द्वादश,तत उपरिष्टादयश्चान्ये चत्वारश्चत्वारः परमाणव इति ॥ओजःप्रदेश प्रतरत्र्यसं त्रिप्रदेश
दीप
अनुक्रम [१३]
~ 25~
