________________
आगम
(१५)
प्रत
सूत्रांक
[ ५६ ]
दीप
अनुक्रम [२६०]
प्रज्ञापनायाः मल
य० वृत्ती.
॥११८॥
पदं [३],
मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित..
“प्रज्ञापना” – उपांगसूत्र - ४ ( मूलं + वृत्ति:)
दारं [१],
मूलं [ ५६ ]
उद्देशक: [], ...आगमसूत्र [१५], उपांग सूत्र [४] "प्रज्ञापना" मूलं एवं मलयगिरि प्रणीत वृत्तिः
यगुणाः, एवं सर्वाखपि क्रमेण वाच्यम् ।। तिर्यक्पञ्चेन्द्रियसूत्रं त्वप्कायसूत्रवद् भावनीयम् ॥ सर्वस्तोका मनुष्या दक्षिणस्यामुत्तरस्यां च पञ्चानां भरतक्षेत्राणां पञ्चानामैशवत क्षेत्राणामल्पत्वात्, तेभ्यः पूर्वस्यां दिशि सङ्ख्येयगुणाः, क्षेत्रस्य सङ्घयेयगुणत्वात्, तेभ्योऽपि पश्चिमायां दिशि विशेषाधिकाः, स्वभावत एवाधोलौकिक ग्रामेषु मनुष्यबाहुल्यभावात् ॥ 'दिसाणुवाएणं सवत्थोवा भवणवासी' इत्यादि, सर्वस्तोका भवनवासिनो देवाः पूर्वस्यां पश्चिमायां च दिशि तत्र भवनानामल्पत्वात्, तेभ्य उत्तरदिग्भाविनोऽसङ्ख्येयगुणाः, स्वस्थानतया तत्र भवनानां बाहुल्यात्, तेभ्योऽपि दक्षिणदिग्भाविनोऽसङ्खयेयगुणाः, तत्र भवनानामतीच बाहुल्यात्, तथाहि-निकाये निकाये चत्वारि चत्वारि भवनशतसहस्राण्यति रिच्यन्ते, कृष्णपाक्षिकाच बहवस्तत्रोत्पद्यन्ते, ततो भवन्त्यसङ्ख्येयगुणाः । व्यन्तरसूत्रे भावना-यत्र सुषिरं तत्र व्यन्तराः प्रचलन्ति, यत्र घनं तत्र न, ततः पूर्वस्यां दिशि घनत्वात् स्तोका व्यन्तराः, तेभ्योऽपरस्यां दिशि विशेषाधिकाः, अधोलौकिकग्रामेषु सुषिरसंभवात्, तेभ्योऽप्युत्तरस्यां दिशि विशेषाधिकाः, स्वस्थानतया नगरावास बाहुल्यात्, तेभ्योऽपि | दक्षिणस्यां दिशि विशेषाधिकाः, अतिप्रभूतनगरायासबाहुल्यात् । तथा सर्वस्तोका ज्योतिष्काः पूर्वस्यां पश्चिमायां च दिशि, चन्द्रादित्यद्वीपे पूयानकल्पेषु कतिपयानामेव तेषां भावात्, तेभ्योऽपि दक्षिणस्यां दिशि विशेषाधिकाः ॥११८॥ | विमानबाहुल्यात् कृष्णपाक्षिकाणां दक्षिणदिग्भावित्वाञ्च तेभ्योऽप्युत्तरस्यां दिशि विशेषाधिकाः, यतो मानसे सरसि बहवो ज्योतिष्काः क्रीडास्थानमिति क्रीडनव्यापृता नित्यमासते, मानससरसि च ये मत्स्यादयो जलचरास्ते आस
Education Internation
For Parts Only
~ 240~
३ अल्प
बहुत्वपदे
पृथ्वीका - याद्यल्प
सू. ५६
waryra
