________________
आगम
(१४)
प्रत
सूत्रांक
[४३ ]
दीप
अनुक्रम
[५१]
उपांगसूत्र- ३ (मूलं+वृत्ति:)
प्रतिपत्ति: [१],
उद्देशक: [-],
मूलं [४३]
मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित ... ..आगमसूत्र [१४] उपांग सूत्र [३] जीवाजीवाभिगममूलं एवं मलयगिरि-प्रणीत वृत्तिः
श्रीजीवा
जीवाभि० मलयगि
रीयावृत्तिः
॥ ५० ॥
Jan Education
"जीवाजीवाभिगम"
-
सु० ४३
वर्सेषु यावत्यः संभवन्ति अनन्ता उत्सर्पिण्यवसर्पिण्यस्तावत्य इति भावः इहासङ्ख्येयमसयेयभेदात्मकमतः पुलपरावर्त्तगतमसो- २ १ प्रतिपत्तौ यत्वं निर्द्धारयति - 'ते ण'भित्यादि, ते णमिति वाक्यालङ्कारे पुद्गलपरावर्त्ता आवलिकाया असङ्ख्येयो भागः, आवलिकाया असङ्ख्येय- सस्थातमे भागे यावन्तः समयास्तावत्यमाणा इत्यर्थः एतच्च बनस्पतिकायस्थितिमङ्गीकृत्य वेदितव्यं, न पृथिव्यम्बुकायस्थितिव्यपेक्षया तयोः 3 वरस्थि काय स्थिते रुत्कर्षतो ऽप्यसङ्ख्येयोत्सर्पिणीप्रमाणत्वात्, तथा चोक्तं प्रज्ञापनायाम् – “पुढविकाइए णं भंते! पुढविकाइयत्ति कालओ 4त्यन्तरे केवच्चिरं होइ ?, गोयमा ! जहनेणं अंतोमुहुत्तमुकोसेणं असंखिनं कालं असंखिजाओ उस्सप्पिणिअवसपिणीओ कालओ, खेचओ असंखिजा लोगा, एवं आउकारवि" इति, या तु वनस्पतिकायस्थितिः सा यथोक्तप्रमाणा तत्रोक्ता "वणस्सइकाइए णं भंते! वणस्सइकायत्ति कालओ कियचिरं होइ ?, गोयमा! जहस्रेणं अंतोमुद्दत्तं उकोसेणं अनंतं कालं अनंताओ उस्सप्पिणीओसप्पिणीओ कालओ, वित्तओ अणंता लोगा असंखिज्जा पुग्गलपरियट्टा आवलियाए असंखिज्जइभागो" इति । एषोऽपि च वनस्पतिकाय स्थितिकाल: सां- 18 व्यवहारिकजीवानधिकृत्य प्रोच्यते, असांव्यवहारिकजीवानां तु कायस्थितिरनादिरवसेया, तथा चोकं विशेषणवत्याम् — “अस्थि अनंता जीवा जेहिं न पत्तो तसाइपरिणामो । तेवि अनंताणंता निगोयवासं अणुवसंति ॥ १ ॥” साऽपि तेषामसांव्यवहारिकजीवा| नामनादिः कार्यस्थितिः केषाञ्चिदनादिरपर्यवसाना, ये न जातुचिदसांव्यवहारिकराशेरुहृत्य सांव्यवहारिकराशौ निपतिष्यन्ति, केपाचिदनादिः सपर्यवसाना, ये असांव्यवहारिकराशेरुद्धृत्य सांञ्यवहारिकराशौ निपतिष्यन्ति । अथ किमसांव्यवहारिकराशेर्विनिर्गत्य सांव्यबहारिकराशावागच्छन्ति ? येनैवं प्ररूपणा क्रियते, उच्यते, आगच्छन्ति, कथमवसीयते ? इति चेदुच्यते-पूर्वाचार्योपदेशात्,
१ सन्त्यनन्ता जीवा वैर्न प्राप्तसादिपरिणामः । वेऽप्यनन्तानन्दा निगोदवासमनुवसन्ति ॥ १ ॥
For P&Personal Use City
~103~
॥ ५० ॥