________________
आगम
(१४)
“जीवाजीवाभिगम" - उपांगसूत्र-३ (मूलं+वृत्ति:) प्रतिपत्ति : [१], ------------------------- उद्देशक: -, ---------------------- मूलं [४३] मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित...........आगमसूत्र - [१४], उपांग सूत्र - [३] जीवाजीवाभिगममूलं एवं मलयगिरि-प्रणीत वृत्ति:
प्रत सूत्रांक [४३]]
दीप अनुक्रम [५१]
तथा चाह दु:षमान्धकारनिमग्नजनप्रवचनप्रदीपो भगवान् जिनभद्रगणिः क्षमाश्रमणो विशेषणवत्याम्-सिंहांति जत्तिया किर Pइह संयवहारजीवरासिमझाओ । इति अणाइवणस्सइरासीओ तत्तिया तंमि ॥ १॥” इति कृतं प्रसङ्गेन । सम्प्रति सकायस्य का
यस्थितिमानमाह-तसे णं भंते'इत्यादि, तसे'ण'मिति पूर्ववत् 'वस इति' बस इत्यनेन पर्यायेण कालत: "कियधिर' कियन्तं कालं यावद्भवति, भगवानाह-गीतम! जघन्येनान्तर्मुहूर्तमुत्कर्षतोऽसोयं कालम् , एनमेवासपेयं कालक्षेत्राभ्यां निरूपयति-असंखि-| जाओ'इत्यादि, असमषेया उत्सपिण्यवसर्पिण्यः कालतः, क्षेत्रतोऽसोया लोका असोयेषु लोकेषु यावन्त आकाशप्रदेशास्तेषां प्रतिसमयमेकैकापहारे यावलोऽसयेया उत्सर्पिण्यवसर्पिण्यो भवन्ति तावत्य इति भावः, इयं चैतावती कायस्थितिर्गतित्रसं तेजस्कायिक वायुकायिकं चाधिकृत्यावसेवा न तु लब्धित्रसं, लब्धित्रसस्य कायस्थितेरुत्कर्षतोऽपि कतिपयवर्षाधिकसागरोपमसहस्रद्वयप्रमाणत्वात् , तथा चोतं प्रज्ञापनायाम्-तसकाए गं भंते! तसकायत्ति कालतो कियचिरं होइ?, गोयमा! जहन्नेणं अंतोमुहर्त उक्कोसेणं दो। सागरोवमसहस्साई संखेनवासमभहियाई" तथा "तेउकाइए गं भंते ! तेउकाइएत्ति कालतो केवगिरं होति', गोयमा! जहन्नेणं| अंतोमुहुर्त उकोसेणं असंखेज कालं असंखेजाओ उस्सप्पिणीओसप्पिणीओ कालओ, खेत्तओ असंखेजा लोगा, एवं बाउकाइयावि"। इति । सम्प्रति स्थावरत्वस्यान्तरं विचिन्तयिषुराह-'थावरस्सणं भंते! अंतर'मित्यादि सुगमं नवरमसोया उत्सर्पिण्यवसर्पिण्यः कालतः, क्षेत्रतोऽसया लोकाः, इत्येतावत्प्रमाणमन्तरं तेजस्कायिकत्रायुकायिकमध्यगमनेनावसातव्यम् , अन्यत्र गतायेतावत्प्रमाणस्यान्तरस्या|सम्भवात् ।। 'तसस्स गं भंते ! अंतर'मित्यादि सुगम नवरम् 'उकोसेणं अणस्सइकालो' इति, उत्कर्षतो वनस्पतिकालो वक्तव्यः, स चै
१सिध्यन्ति यावन्तः किलेह संव्यवहारराशिमध्यात् । आयान्ति अनादिवनस्पतिराशेः तावन्तस्तस्मिन् ॥ १॥
~ 104~