________________
आगम
(०५)
"भगवती”- अंगसूत्र-५ (मूलं+वृत्ति:) शतक [१], वर्ग [-], अंतर्-शतक [-], उद्देशक [२], मूलं [२१] + गाथा मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित...........आगमसूत्र - [०५], अंग सूत्र - [०५] "भगवती मूलं एवं अभयदेवसूरि-रचित वृत्ति:
प्रत सूत्रांक
[२१]
PRACKGANGACASSAGAGRO
गाथा
वचनात् , अल्पशरीरास्त्वभीक्ष्णमल्प च, चालानां तथैव दर्शनात् संमूच्छिममनुष्याणामल्पशरीराणामनवरतमाहारसम्भवाच्च, यच्चेह पूर्वोत्पन्नाना शुद्धवर्णादि तत्तारुण्यात् संमूच्छिमापेक्षया वेति । 'सरागसंजय'त्ति अक्षीणानुपशान्तकषायाः 'वीयरागसंजय'त्ति उपशान्तकषायाः क्षीणकषायाश्च, 'अकिरिय'त्ति वीतरागत्वेनारम्भादीनामभावाद क्रियाः, 'एगा मायावत्तियत्ति अप्रमत्तसंयतानामेकैव मायाप्रत्यया 'किरिया कज्जईत्ति क्रियते-भवति कदाचिदुडाहरक्षणप्रवृत्तानामक्षीणकषायत्त्वादिति, 'आरंभिय'त्ति प्रमत्तसंयतानां च 'सर्वः प्रमत्तयोग आरम्भ इतिकृत्वाऽऽरम्भिकी स्यात्, अक्षीणकषायत्वाच्च मायाप्रत्ययेति । 'वाणमंतरजोइसवेमाणिया जहा असुरकुमार'त्ति, तत्र शरीरस्थाल्पत्वमहत्त्वे स्वावगाहनानुसारेणावसेये । तथा वेदनायामसुरकुमाराः 'सन्निभूया य असन्निभूया य, सन्निभूया महावेयणा असन्निभूया | अप्पवेयणा' इत्येवमधीताः, व्यन्तरा अपि तथैवाध्येतव्याः, यतोऽसुरादिषु व्यन्तरान्तेषु देवेषु असजिन उत्पद्यन्ते, यतोऽत्रैवोद्देशके वक्ष्यति-'असन्नीणं जहन्नेणं भवणवासीसु उक्कोसेणं वाणमंतरसुत्ति, ते चासुरकुमारप्रकरणोक्तयुक्तरल्पवेदना भवन्तीत्यवसेयं, यत्तु प्रागुतं सम्झिनः सम्यग्दृष्टयोऽसज्ञिनस्त्वितरे इति तद्बद्धव्याख्यानुसारेणैवेति,ज्योतिष्कवैमानिकेषु त्वस-18 जिनो नोत्पद्यन्तेऽतो वेदनापदे तेष्वधीयते 'दुविहा जोतिसिया-मायिमिच्छदिवी उववन्नगा ये त्यादि,तत्र माथिमिथ्यादृष्टयो| अल्पवेदना इतरे च महावेदनाः शुभवेदनामाश्रित्येति, एतदेव दर्शयन्नाह-नवरं 'वेयणाएं इत्यादि । अथ चतुर्विंशतिदण्डकमेव लेश्याभेदविशेषणमाहारादिपदैनिरूपयन दण्डकसप्तकमाह-'सलेस्साणं भंते !नेरइया सव्वे समाहारगत्ति अनेना-18 हारशरीरोच्छासकर्मवर्णलेश्यावेदनाकियोपपाताख्यपूर्वोकनवपदोपेतनारकादिचतुवशतिपददण्डको लेश्यापदविशेषितः
दीप अनुक्रम [२७-२८]
~ 95~