________________
आगम
(०५)
"भगवती'- अंगसूत्र-५ (मूलं+वृत्ति:)
शतक [२९], वर्ग [-], अंतर्-शतक [-1, उद्देशक [१], मूलं [८२२] मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित.........आगमसूत्र - [04], अंग सूत्र - [०५] "भगवती" मूलं एवं अभयदेवसूरि-रचित वृत्ति:
प्रत सूत्रांक [८२२]]
इया समाउया इत्यादि चतुर्भङ्गी, तत्र 'समाउयत्ति समायुषः उदयापेक्षया समकालायुष्कोदया इत्यर्थः 'समोववन्नग'ति विवक्षितायुषः क्षये समकमेव भवान्तरे उपपन्नाः समोपपन्नकाः, ये चैवंविधास्ते समकमेव प्रस्थापितवन्तः समकमेव च निष्ठापितवन्तः, नन्यायुःकमैवानित्यैवमुपपन्नं भवति न तु पापं कर्म, तद्धि नायुष्कोदयापेक्षं प्रस्थाप्यते निष्ठाप्यते चेति, नैवं, यतो भवापेक्षः कर्मणामुदयः क्षयश्चेष्यते, उकञ्च-"उदयकखयक्खओवसमे"त्यादि, अत एवाह-'तत्थ णं जे| |ते समाउया समोववन्नया ते णं पावं कम्मं समायं पठ्ठविंसु समायं निविंसुत्ति प्रथमः, तथा 'तत्थ णं जे ते समाउया 18||विसमोववन्नगति समकालायुष्कोदया विषमतया परभवोत्पन्ना मरणकालवैषम्यात् 'ते समायं पठविंसुत्ति मायुष्क|| विशेषोदयसम्पाद्यत्वात्पापकर्मवेदनविशेषस्य 'विसमायं निहर्विसुत्ति मरणवैषम्येण पापकर्मवेदनविशेषस्य विषमतया | निष्ठासम्भवादिति द्वितीयः, तथा 'विसमाउया समोववन्नगति विषमकालायुष्कोदयाः समकालभवान्तरोत्पत्तयः || 'ते णं पावं कम्मं विसमायं पट्ठविंसु समायं निट्ठविंसुत्ति तृतीयः, चतुर्थः सुज्ञात एवेति, इह चैतान भङ्गकान् प्राक्तनशतभङ्गकांश्चाश्रित्य वृद्धैरुक्तम्-"पट्ठवणसए किणु हु समाउ उववन्नएसु चउभंगो। किह व समजणणसए गमणिज्जा अस्थओ भंगा? ॥ १॥ पट्ठवणसए भंगा पुच्छाभंगाणुलोमओ बच्चा। यथा पृच्छाभङ्गाः समकप्रस्थापनादयो न बध्यन्ते तथेहद समायुष्कादयः अन्यत्रान्यथाव्याख्याता अपि व्याख्येया इत्यर्थः । “कम्मसमजणणसए बाहुल्लाओ समाउज्जा ॥२॥" [ प्रस्थापनशते समायुरुत्पन्नेषु चतुर्भङ्गी कथं नु कथं वा समर्जनशते भङ्गा अर्थतो गम्याः ? ॥१॥ प्रस्थापनशते
दीप
अनुक्रम [९९५]
+CRACANCCC
~ 1885~
