________________
आगम
(०५)
प्रत
सूत्रांक
[६१६]
गाथा:
दीप
अनुक्रम [७२१
-७२६]
“भगवती”- अंगसूत्र-५ ( मूलं + वृत्ति:)
शतक [१८], वर्ग [-], अंतर् शतक [-] उद्देशक [१], मूलं [६१६] + गाथा: मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित आगमसूत्र - [०५], अंग सूत्र - [०५] "भगवती मूलं एवं अभयदेवसूरि-रचित वृत्तिः
अप्रथम इत्यर्थः असंयतत्वस्यानादित्वात्, 'संजपासंजय' इत्यादि संयतासंयतो जीवपदे पञ्चेन्द्रियतिर्यकूपदे मनुष्यपदे च | भवतीत्यत एतेष्वेकत्वादिना सम्यग्दृष्टिवद्वाच्यः स्यात्प्रथमः स्यादप्रथम इत्यर्थः प्रथमाप्रथमत्वं च प्रथमेतर देशविरतिलाभापेक्षयेति 'मोसंजएनोअस्संजए' इत्यादि, निषिद्धसंयमासंयममिश्रभावो जीवः सिद्धश्च स्यात् स च प्रथम एवेति ॥ | कषायद्वारे - 'सकसाई'त्यादि, कपायिणः आहारकवदप्रथमा अनादित्वात्कपायित्वस्येति 'अकसाई'त्यादि, अरुपायो | जीवः स्यात्प्रथमो यथाख्यात चारित्रस्य प्रथमलाभे स्यादप्रथमो द्वितीयादिलाभे, एवं मनुष्योऽपि, सिद्धस्तु प्रथम एव, सिद्धत्वानुगतस्याकषायभावस्य प्रथमत्वादिति । ज्ञानद्वारे - 'णाणी'त्यादि, 'जहा सम्मद्दिट्ठी त्ति स्यात्प्रथमः स्यादप्रथम इत्यर्थः तत्र केवली प्रथमः अकेवली तु प्रथमज्ञानलाभे प्रथमः अन्यथा त्वप्रथम इति, 'नवरं जं जस्स अस्थि'त्ति | जीवादिदण्डक चिन्तायां यत् मतिज्ञानादि यस्य जीवनारकादेरस्ति तत्तस्य वाच्यमिति, तच्च प्रतीतमेव, 'केबलनाणी'त्यादि व्यक्तम्, 'अन्नाणी'त्यादि, 'जहा आहारए'त्ति अप्रथम इत्यर्थः, अनादित्वेनानन्तशोऽज्ञानस्य सभेदस्य लाभा| दिति ॥ योगद्वारे - 'सजोगी' त्यादि, एतदप्याहारकवदप्रथममित्यर्थः 'जस्स जो जोगो अस्थिति जीवनारकादिदण्डकचिन्तायां यस्य जीवादेर्यो मनोयोगादिरस्ति स तस्य वाच्यः, स च प्रतीत एवेति, 'अजोगी' त्यादि, जीवो मनुष्यः सिद्धश्चायोगी भवति स च प्रथम एवेति ॥ उपयोगद्वारे - 'सागारे 'त्यादि 'जहा अणाहारप'त्ति साकारोपयुक्ता अनाकारो|पयुक्ताश्च यथाऽनाहारकोऽभिहितस्तथा वाच्याः, ते च जीवपदे स्यात्प्रथमाः सिद्धापेक्षया स्यादप्रथमाः संसार्यपेक्षया, नार| कादिवैमानिकान्तपदेषु तु नो प्रथमा अप्रथमा अनादित्वात्तलाभस्य, सिद्धपदे तु प्रथमा नो अमथमाः साकारानाकारोपयोग
Education International
For Pale Only
~ 1473~