________________
आगम
"भगवती”- अंगसूत्र-५ (मूलं+वृत्ति:) शतक [१], वर्ग [-], अंतर्-शतक [-], उद्देशक [२], मूलं [२३]
(०५)
मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित...........आगमसूत्र - [04], अंग सूत्र - [०५]
"भगवती मूलं एवं अभयदेवसूरि-रचित वृत्ति:
प्रत सूत्रांक [२३]
दीप
व्याख्या- कनिर्लेपनाकालो वनस्पतिकायस्थितेरनन्तभागे वर्त्तत इति, उक्तं च-"योवो असुन्नकालो सो उकोसेण बारसमुहुत्तो ।।8/१ शतके प्रज्ञप्तिः । तत्तो य अणंतगुणो मीसो निल्लेवणाकालो॥१॥ आगमणगमणकालो तसाइतरुमीसिओ अणंतगुणो । अह निल्लेवण- उद्देशः२ अभयदेवी
कालो अणतभागे वणद्धाए ॥२॥"त्ति । 'सुन्नकाले अणंतगुणे'त्ति सर्वेषां विवक्षितनारकजीवानां प्रायो वनस्पति-या संसाराव या वृत्तिः१||
स्थाने प्वनन्तानन्तकालमवस्थानात्, एतदेव वनस्पतिष्वनन्तानन्तकालावस्थानं जीवानां नारकभवान्तरकाल उत्कृष्टो देशितः|3||
शुन्याशून्य ॥४८॥ |समय इति, उर्फ प-"सुन्नो य अर्णतगुणो सो पुण पाय वणस्सइगयाणं । एवं चेव य नारयभवंतरं देसियं जेई ॥१॥" ति । 'तिरिक्खजोणियाणं सम्वत्थोवे असुन्नकाले'त्ति, स चान्तर्मुहर्तमात्रः, अयं च यद्यपि सामान्येन तिरश्चामुक्त
सू२३ |स्तथाऽपि विकलेन्द्रियसंमूरिछमानामेवावसेयः, तेषामेवान्तर्मुहर्तमानस्य विरहकालस्योक्तस्वात्, यदाह-"भिन्नमुहुत्तो || विगलिंदिपसु सम्मुच्छिमेसुवि स एव" एकेन्द्रियाणां तदर्तनोपपातविरहाभावेनाशून्यकालाभाव एव, आह च-"एगो ||
असंखभागो बट्टा उबट्टणोवधायंमि । एगनिगोए निचं एवं सेसेसुवि स एवं ॥१॥" पृथिव्यादिषु पुनः 'अणुसमयम|संखेज'त्ति वचनाद्विरहाभाव इति, 'मिस्सकाले अणतगुणे'त्ति नारकवत् , शून्यकालस्तु तिरश्चां नास्त्येव, यतो वाचेK १-अशून्यकालः स्तोकः स उत्कृष्टेन द्वादशमुहर्तः । ततश्चानन्तगुणो मिश्रो निर्लेपनाकालः ॥ १॥ आगमनगमनकालखसादितरुमिश्रि-
तोऽनन्तगुणः । अथ च निर्लेपनकालोऽनन्तभागे बनकालस्य ॥२॥२-शून्यश्चानन्तगुणः स पुनः प्रायो वनस्पतिगतानाम् । एतदेव
चोत्कृष्ट नारकभवान्तरं दर्शितं ज्येष्ठम् ( अस्ति) ॥३-विकलेन्द्रियेषु मिन्नमुहूर्तः संमूर्षिछमेष्वपि स एव ( कालः ।) १ एकस्मिन्निगोदे | एकोऽसण्यातभागो नित्यमुर्तनोपपातयोर्वतेते शेषनिगोदेष्वप्येवं स एव ( असइख्यातभागः ।)
अनुक्रम [३०]
CRACRee
mitaram.org
~ 102~