________________
आगम
(०४)
“समवाय” - अंगसूत्र-४ (मूलं+वृत्तिः ) समवाय [प्रकिर्णका:], -
------- मूलं [१५०] मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित...........आगमसूत्र - [०४], अंग सूत्र - [०४] “समवाय” मूलं एवं अभयदेवसूरि-रचित वृत्ति:
प्रत सूत्रांक [१५०]
१५० भवनादिवर्णनम् .
वृत्तिः
गाथा:
श्रीसमवा- तुरुष्का-सिल्हकं गन्धद्रव्यमेव एतानि च तानि 'डझंति'त्ति दह्यमानानि यानि तानि तथा तेषां यो धूमो 'मघ-
मत'त्ति अनुकरणशब्दोऽयं मघमघायमानो बहलगन्ध इत्यर्थः तेनोद्धराणि-उत्कटानि यानि तानि तथा तानि च तान्यभिरामाणि-रमणीयानीति समासः, तथा सुगन्धयः-सुरभयो ये वरगन्धा:-प्रधानवासास्तेषां गन्धः-आमोदो
येष्वस्ति तानि सुगन्धिवरगन्धिकानि, तथा गन्धवतिः-गन्धद्रव्याणां गन्धयुक्तिशास्त्रोपदेशेन निर्त्तितगुटिका तद्भूता॥१३८॥ नि-तत्कल्पानीति गन्धवर्तिभूतानि प्रवरगन्धगुणानीत्यर्थः, तथा अच्छानि आकाशस्फटिकवत् 'सह'त्ति श्लक्ष्णानि 5
सूक्ष्मस्कन्धकनिष्पन्नत्वात् श्लक्ष्णदलनिष्पन्नपटवत् 'लण्ह'त्ति श्लक्ष्णानि मसृणानीत्यर्थः, धुटितपटवत् , 'घट्ट'त्ति धृष्टानीव घृष्टानि खरशाणया पाषाणप्रतिमावत् 'मट्ठ'त्ति मृष्टानीव मृष्टानि सुकुमारशाणया पाषाणप्रतिमेव शो|धितानि वा प्रमार्जनिकयेव, अत एव 'नीरयत्ति नीरजांसि रजोरहितत्वात् 'निम्मल'त्ति निर्मलानि कठिनमलाभावात् 'वितिमिर'त्ति वितिमिराणि निरन्धकारत्वात् 'विसुद्ध'त्ति विशुद्धानि निष्कलङ्कत्वान्न चन्द्रवत् सकलङ्कानीत्यर्थः तथा 'सप्पहति सप्रभाणि समभावाणि अथवा खेन-आत्मना प्रभान्ति-शोभन्ते प्रकाशन्ते वेति खप्रभाणि यतः |'समिरीय'त्ति समरीचीनि-सकिरणानि, अत एव 'सउज्जोय'त्ति सहोद्योतेन-यस्त्वन्तरप्रकाशनेन वर्तन्ते इति सोयो
तानि 'पासाईय'त्ति प्रासादीयानि मनःप्रसत्तिकराणि 'दरिसणिज'त्ति दर्शनीयानि, तानि हि पश्यंचक्षुषा न श्रमं 5 ४ गच्छतीति भावः, 'अभिरूवत्ति अभिरूपाणि कमनीयानि 'पडिरूव'त्ति प्रतिरूपाणि द्रष्टारं द्रष्टारं प्रति रमणीयानि
।
दीप अनुक्रम [२३८-२४४]
eCCESS
~ 280~
