________________
आगम
(०३)
“स्थान" - अंगसूत्र-३ (मूलं+वृत्ति:)
स्थान [५], उद्देशक [३], मूलं [४६४] मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित...........आगमसूत्र - [३], अंग सूत्र - [३] "स्थान" मूलं एवं अभयदेवसूरि-रचित वृत्ति:
B
प्रत सूत्रांक [४६४] दीप अनुक्रम [५०७]
आहाणं च तोऽयही सो य । मज्जाया जं तीए दब्वाइपरोप्पर मुणइ ॥१॥" इति, [तेनावधीयते तस्मिन् वाऽवधानं |
ततोऽवधिः स च मर्यादा तस्मिन् द्रव्यादिपर क्षेत्रादि परं जानाति ॥ तथा परिः-सर्वतोभावे अवनं अवः अयनं वार है| अयः आयो वा गमनं वेदनमिति पर्यायाः परि अवः अयः आयो वा पर्यवः पर्ययः पर्यायो वा मनसि मनसो का पर्यवः पर्ययः पर्यायो वा मनःपर्यवो मनापर्ययो मनःपर्यायो वा, सर्वतस्तत्परिच्छेद इत्यर्थः, स एव ज्ञानं मनःपर्यवज्ञानं
मनम्पर्ययज्ञानं मनःपर्यायज्ञानं वा, अथवा मनसः पर्यायाः पर्यया पर्यवा वा भेदा धर्मा बाह्यवस्त्वालोचनादिप्रकारा इत्यर्थभस्तेषु तेषां वा ज्ञानं मनापर्यायज्ञान मनःपर्ययज्ञानं मनःपर्यवज्ञानमिति, आह च-पज्जवणं पजयणं पज्जाओवा मणमि
मणसो वा । तस्स व.प्रजायादिनाणं मणपज्जवन्नाणं ॥१॥" इति [ पर्यवनं पर्ययनं पर्यायो वा मनसि मनसो वा तस्य वा पर्यायादिज्ञानं मनःपर्यायज्ञानं ॥१॥] केवलं-असहाय मत्यादिज्ञाननिरपेक्षत्वात् शुद्धं वा आवरणमलक-14 लङ्करहितत्वात् सकलं वा तत्प्रथमतयैवाशेषतदावरणाभावतः सम्पूर्णोसत्तेः असाधारणं वा अनन्यसदृशत्वात् अनन्त वा ज्ञेयानन्तत्वात् यथावस्थिताशेषभूतभवद्भाविभावस्वभावावभासीति भावना तच तत् ज्ञानं चेति केवलज्ञानं, उक्तं च-"केवलमेगं सुद्धं सगलमसाहारणं अणतं च । पायं च नाणसद्दो नाणसमाणाहिगरणोऽयं ॥१॥” इति, [के-4 बलं एक शुद्धं सकलं असाधारणं अनंतं च । प्रायेणायं ज्ञानशब्दः ज्ञानसमानाधिकरणः ॥१॥] प्राय इति मनःप-14 योयज्ञाने तत्पुरुषस्यापि दर्शितत्वात् । इह च स्वामिकालकारणविषयपरोक्षत्वसाधम्योत्तद्भावे च शेषज्ञानसद्भावादादावेव मतिज्ञानश्रुतज्ञानयोरुपन्यास इति, तथाहि-य एव मतिज्ञानस्य स्वामी स एव श्रुतज्ञानस्य, “जस्थ मतिनाणं तत्थ |
6545455555
ANGALORECASSADG
SAREairatna
ज्ञानस्य पंचविधत्वं एवं तस्य व्याख्या:, ज्ञानावरणीय-कर्मादि पंचक:
~698~