________________
आगम
(०३)
“स्थान" - अंगसूत्र-३ (मूलं+वृत्ति
स्थान [४], उद्देशक [४], मूलं [३५२] मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित...........आगमसूत्र - [०३], अंग सूत्र - [०३] "स्थान" मूलं एवं अभयदेवसूरि-रचित वृत्ति:
श्रीस्थाना- मसूत्रवृत्तिः
प्रत सूत्रांक
॥२७३॥
[३५२]
दीप अनुक्रम [३७९]
कपक्षिणः, समासान्त इन , ते च बहिद्वीपसमुद्रेषु, एवं विततपक्षिणोऽपीति ३५, क्षुद्रा-अधमा अनन्तरभवे सिय-IM स्थाना भावात् प्राणा-उपासादिमन्तः क्षुद्रमाणाः संमूर्छन निर्वृत्ताः सम्मूञ्छिमाः, तिरश्चां सत्का योनिर्येषां ते तथा ततः उद्देशः४ पदत्रयस्य कर्मधारये सति सम्मूछिमपश्चेन्द्रियतिर्यग्योनिका इति भवति ३६, निपतिता-नीडादवतरीता-अवतरीतुं करण्डकाः शक्तो नामकः पक्षी धृष्टत्वादज्ञत्वाद्वा न तु परिवजिता-न परित्रजितुं शक्तो बालस्वादित्येका, एवमन्यः परिवजितुं वृक्षमत्स्यशक्तः पुष्टत्वान्न तु निपतितुं भीरुत्वादन्यस्तूभयथा चतुर्धस्तूभयप्रतिषेधवानतिबालवादिति ३७, निपतिता-भिक्षाच- गोलपत्रर्यायामवतरीता भोजनाद्यर्थित्वान्न तु परिव्रजिता-परिचमको ग्लानत्वादलसत्वालज्जालुत्वाद्वेत्येकः अन्यः परित्रजिता- कटाः चतुपरिभ्रमणशील आश्रयान्निर्गतः सन् न तु निपतिता-भिक्षार्थमवतरीतुमशक्तः सूत्रार्थासक्तत्वादिना, शेषौ स्पष्टौ ३८,
पदाद्याः | निष्कृष्टः-निष्कर्षितः तपसा कृशदेह इत्यर्थः पुनर्निकृष्टो भावतः कृशीकृतकषायत्वादेवमन्ये त्रय इति २९, एतद्भाय-11 पक्षिभित्|नार्थमेवानन्तरं सूत्रं-नि:कृष्टः कृशशरीरतया तथा नि:कृष्टः आत्मा कषायादिनिर्मथनेन यस्य स तथेत्येवमन्ये त्रयी निष्कृइति, अथवा निःकृष्टस्तपसा कृशीकृतः पूर्व पश्चादपि तथैवेत्येवमाद्यसूत्रं व्याख्येयं, द्वितीयं तु यथोक्तमेवेति ४०, बुधो|
ष्टाद्याः बुधत्वकार्यभूतसक्रियायोगात्, उक्तश्च-"पठकः पाठकश्चैव, ये चान्ये तत्त्वचिन्तकाः । सर्चे ते व्यसनिनो राजन्,
भासू०३४८
३५२ यः क्रियावान् स पण्डितः॥१॥" इति, पुनर्बुधः सविवेकमनस्त्वादित्येकः, अन्यो बुधस्तथैव अबुधस्त्वविविक्तमन|स्त्वात् , अपरस्त्वबुधोऽसक्रियत्वात् बुधो विवेकवञ्चित्तत्वाचतुर्थ उभयनिषेधादिति ४१, अनन्तरसूत्रेणैतदेव व्यकी
R ॥२७३|| क्रियते-बुधः सक्रियत्वात्, बुध हृदयं-मनो यस्य स बुधहृदयो विवेचकमनस्त्वात् , अथवा बुधः शास्त्रज्ञत्वात् बुध
~549~