Page Text
________________
आगम
(०३)
“स्थान" - अंगसूत्र-३ (मूलं+वृत्ति
स्थान [४], उद्देशक [४], मूलं [३४४] मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित...........आगमसूत्र - [०३], अंग सूत्र - [०३] "स्थान" मूलं एवं अभयदेवसूरि-रचित वृत्ति:
प्रत सूत्रांक [३४४]
वातादिस्वरूपं चैतत्-"तत्र सक्षो १ लघुः २ शीतः ३ खरः ४ सूक्ष्म ५ श्चलो ६ऽनिलः । पित्तं सस्नेह १ तीक्ष्णो २ष्णं | |३ लघु विनं५ सरं ६ द्रवम् ७ ॥११॥ कफो गुरु १ हिमः २ स्निग्धः ३ प्रक्लेदी ४ स्थिर ५ पिच्छिलः ६। सन्निपातस्तु सङ्कीर्ण
लक्षणो ब्यादिमीलकः ॥२॥" वातादीनां कार्याणि पुनरिमानि-“पारुष्यसङ्कोचनतोदशूलश्यामत्वमङ्गव्यथचेष्टभङ्गाः। |सुप्तत्वशीतत्वखरत्यशोषाः, कम्मोणि वायोः प्रवदन्ति तज्ज्ञाः॥१॥ परिस्रवस्वेदविदाहरागा, बैगन्ध्यसलेदविपाककोपाः । प्रलापमूभ्रिमिपीतभावाः, पित्तस्य कर्माणि वदन्ति तज्ज्ञाः ॥ २॥ श्वेतत्वशीतत्वगुरुत्वकण्डूस्नेहोपदेहस्तिमितत्वलेपाः । उत्सेधसम्पातचिरक्रियाश्च, कफस्य कम्माणि वदन्ति तज्ज्ञाः ॥३॥” इति । अनन्तरं व्याधिरुकः, अधुना तस्यैव चिकित्सां चिकित्सकांश्च सूत्रद्वयेनाह-'चउठिवहे'त्यादि, कण्ठ्यं, नवरं चिकित्सा-रोगप्रतीकारस्तस्याश्चातु-| विध्य कारणभेदादिति, एतत्सूत्रसंवादकमुक्तमपरैरपि-"भिषा १ द्रव्याण्यु २ पस्थाता ३, रोगी ४ पादचतुष्टयम् । चिकित्सितस्य निर्दिष्ट, प्रत्येक तच्चतुर्गुणम् ॥१॥ दक्षो १ विज्ञातशास्त्रार्थो २, दृष्टका ३ शुचि ४ भिषक् । बहुकल्प १ बहुगुणं २, सम्पन्नं ३ योग्यमौषधम् ४॥२॥ अनुरक्तः १ शुचि २ दक्षो ३, बुद्धिमान् ४ परिचारकः । आब्यो १ रोगी भिषग्वश्यो २, ज्ञापकः ३ सत्त्ववानपि ४॥३॥” इति, इयं द्रव्यरोगचिकित्सा मोहभावरोगचिकित्सा त्वेवं,निब्विगइ निब्बलोमे तवउद्धट्ठाणमेव उम्भामे । वेयावच्चाहिंडण मंडलि कप्पट्ठियाहरणं ॥१॥" इति [निर्बल
वल्लादि, अवमम्-ऊन उद्भामो-भिक्षाभ्रमणम् आहिंडणं देशेषु मण्डली-सूत्रार्थयोः 'कप्पडिया' श्रेष्ठिवधूरिति> |निर्विकृतिक बल्लादि न्यून आचामाम्लादि कायोत्सर्गः विहारावैयावृत्त्यं भिक्षाश्रमः मंडली (मोहचिकित्सैपा) कुलपुत्रि
दीप
अनुक्रम [३६६]
Auditurary.org
'वात" आदिनाम् स्वरूपं एवं कार्याणि, व्याधि चिकित्सा
~534~
| SR No. | 004103 |
| Book Title | Aagam 03 STHAN Moolam evam Vrutti |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Dipratnasagar, Deepratnasagar |
| Publisher | Deepratnasagar |
| Publication Year | 2014 |
| Total Pages | 1059 |
| Language | Prakrit, Hindi |
| Classification | Book_Devnagari & agam_sthanang |
| File Size | 220 MB |