________________
आगम
(०३)
“स्थान" - अंगसूत्र-३ (मूलं+वृत्ति:)
स्थान [३], उद्देशक [१], मूलं [१२६] मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित...........आगमसूत्र - [०३], अंग सूत्र - [०३] "स्थान" मूलं एवं अभयदेवसूरि-रचित वृत्ति:
P
-RDR
प्रत सूत्रांक [१२६]
56
तिरिक्वजोणियाणं असंजप्तमणुस्साण वाणमंतराणं जोइसियाणं वेमाणियाणं । ततो दंडा पं० सं०-गणदंडे वयदंडे काय
दंडे, नेरदयाणं तओ दंडा पण्णत्ता, तं०-मणदंडे वइदंडे कायदंडे, विगलिंदियबज जाप वेमाणियाण (सू०१२६) 'तओं' इत्यादि कण्ठ्यं, नवरं गोपनं गुप्तिः-मनःप्रभृतीनां कुशलानां प्रवर्तनमकुशलानां च निवर्त्तनमिति, आह च ---"मणगुत्तिमाइयाओ गुत्तीओ तिन्नि समयके ऊहिं । परियारेयररूवा णिद्दिडाओ जो भणियं ॥१॥ समिओ णियमा गुत्तो गुत्तो समियत्तणमि भइयब्यो । कुसलवइमुईरतो जं वइगुत्तोऽवि समिओऽवि ॥२॥” इति, एताश्चतुर्विशतिदण्डके चिन्त्यमाना मनुष्याणामेव, तत्रापि संयतानां, न तु नारकादीनामित्यत आह-संजयमणुस्साण'मित्यादि, कण्ठ्यम् ।। उक्ता गुप्तयस्त द्विपर्ययभूता अथागुप्तीराह-'तओं इत्यादि कण्ठ्यं, विशेषतश्चतुर्विंशतिदण्डके एता अतिदिशन्नाह-एवं'मित्यादि, 'एवं'मिति सामान्यसूत्रवन्नारकादीनां तिम्रोऽगुप्तयो वाच्याः, शेषं कण्ठयं, नवरमिहैकेन्द्रियविकलेन्द्रिया नोक्ताः, वाङानसोस्तेषां यथायोगमसम्भवात् , संयतमनुष्या अपि नोक्काः, तेषां गुप्तिप्रतिपादनादिति ॥ अगुप्तयश्चात्मनः परेषां च दण्डनानि भवन्तीति दण्डान्निरूपयन्नाह-तओदण्डे 'त्यादि, कण्ठ्यं, नवरं मनसा दण्डनमात्मनः परेषां चेति मनोदण्डः, अथवा दण्यते अनेनेति दण्डो मन एव दण्डो मनोदण्ड इति, एवमितरावपि, विशेषचिन्तायां चतुर्विंशतिदण्डके 'नरइयाणं तओ दंडा' इत्यादि यावद्वैमानिकानामिति सूत्रं वाच्यं, नवरं 'विगलिंदियवर्जति
१ मनोगत्यादिका गुप्तयतिखा समयकेभिः प्रविचारेतररूपा निर्षिय यतो भणितं ॥1॥ समितो निषमा गुप्तो गुप्तः समितने भकन्यः कुशलवाचमुदीरयन् यद्वारगुतोऽपि समितोऽपि ॥१॥
दीप अनुक्रम [१३४]
%4354760
~ 226~
