________________
आगम
(०३)
प्रत
सूत्रांक
[१२३]
दीप
अनुक्रम
[१३१]
“स्थान” - अंगसूत्र-३ ( मूलं + वृत्ति:)
उद्देशक [१]. [०३], अंग सूत्र [०३ ]
स्थान [३], मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित आगमसूत्र
Education Interrational
- दिवे माणुरसते तिरिक्खजोणीते, तओ मेहुणं गच्छति वं० देवा मणुस्सा तिरिक्खजोणिता, ततो मेहुणं सेवंति ० - इत्थी पुरिसा णपुंसगा ( सू० १२३)
'तिविहा परीत्यादि, कण्ठ्यम्, नवरं परिचारणा-देवमैथुनसेवेति, एकः कश्चिद्देवो न सर्वोऽप्येवमिति किम् ? - 'अण्णे देवे 'ति अन्यान् देवान्- अल्पर्द्धिकान् तथाऽन्येषां देवीनां सत्का देवीश्वाभियुज्याभियुज्य-आलिप्याश्लिष्य वशीकृत्य वा परिचारयति - परिभुङ्क्ते वेदबाधोपशमायेति, न च न सम्भवति देवस्य देवसेवा पुंस्येने त्याशङ्कनीयम्, मनुष्येष्वपि तथा श्रवणात्, न चात्रार्थे नरामरयोः प्रायो विशेषोऽस्तीति, एक एवायं प्रकारो देवदेवीनामन्यत्वसामान्यादत एव द्वयोरपि पदयोरेकः क्रियाभिसम्बन्ध इति, एवमात्मीया देवीः परिचारयतीति द्वितीयः, तथाऽऽत्मानमेव परिचारयति कथं ? - आत्मना विकृत्य विकृत्य परिचारणायोग्यं विधायेति तृतीयं एवं प्रकारत्रयरूपाप्येकेयं परिचारणा, प्रभविष्णूत्कटका मैकपरिचारकव शादिति, अथान्यो देव आद्यप्रकारपरिहारेणान्त्यप्रकारद्वयेन परिचारयतीति द्वितीयेयमप्रभविष्णूचितकामपरिचारकदेवविशेषात् तथाऽन्यो देव आद्यप्रकारद्वयवर्जनेनान्त्यप्रकारेण परिचारयतीति तृतीयाऽनुरकटकामास्पर्द्धिकदेवविशेषस्वामिकत्वादिति ॥ परिचारणेति मैथुनविशेष उतोऽधुना तदेव मैथुनं सामान्यतः प्ररूपयन्नाह 'तिविहे मेहुणे' इत्यादि कण्ठ्यं, नवरं मिथुनं स्त्रीपुंसयुग्मं तत्कर्म मैथुनं नारकाणां तन सम्भवति द्रव्यत इति चतुर्थी मास्त्येवेति नोक्तम् ॥ मिथुनकर्मण एव कारकानाह—'तओ' इत्यादि कण्ठ्यं, तेषामेव भेदानाह'तओ मेहुण' मित्यादि, कण्ठ्यं, नवरं स्यादिलक्षणमिदमाचक्षते विचक्षणाः-- " योनि १ मृदुत्य २ मस्थैर्य, मुग्धत्वं ४
For Park Use Only
मूलं [१२३] "स्थान" मूलं एवं अभयदेवसूरि-रचित वृत्तिः
~ 214~
