________________
आगम
(०२)
“सूत्रकृत्” - अंगसूत्र-२ (मूलं+नियुक्ति:+वृत्ति:)
श्रुतस्कंध [१.], अध्ययन [१२], उद्देशक [-], मूलं [४], नियुक्ति: [१२१] मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित......आगमसूत्र-०२], अंग सूत्र-[०२] “सुत्र कृत्” मूलं एवं शिलांकाचार्य-कृत् वृत्ति:
प्रत
सूत्रांक
||४||
दीप अनुक्रम [५३८]
esesesecenetweceneceseseseces
महाप्रज्ञो 'चीरो दत्तैषणां चरनभिनिवृतः सन् मृत्युकालमभिकाद् एतत्केवलिनो भाषितं, तथा परतीर्थिकपरिहारं च कुर्यात एतञ्च केवलिनो मतम् , अतस्तत्परिहारार्थं तत्स्वरूपनिरूपणमनेन क्रियते । 'चत्वारी ति संख्यापदमपरसंख्यानिवृत्त्यर्थ 'समवसरणानि' परतीर्थिकाभ्युपगमसमूहरूपाणि यानि प्रावादुकाः पृथक पृथग्वदन्ति, तानि चामूनि अन्वथाभिधायिभिः |संज्ञापदैनिर्दिश्यन्ते, तद्यथा-क्रियाम्-अस्तीत्यादिकां वदितुं शीलं येषां ते क्रियावादिनः, तथाऽक्रियां नास्तीत्यादिकां वदितुं शीलं येषां तेऽक्रियावादिनः, तथा तृतीया बनयिकाचतुर्थास्त्वज्ञानिका इति ॥ १॥ तदेवं क्रियाक्रियावनयिकाजानवादिनः सामान्येन प्रदाधुना तपार्थं तन्मतोपन्यासं पचानुपूर्व्यप्यस्तीत्यतः पश्चानुपूर्ध्या कर्तुमाह, यदि| वैतेषामज्ञानिका एव सर्वापलापितयाऽत्यन्तमसंवद्धा अतस्तानेवादावाह--अज्ञानं विद्यते येषामज्ञानेन वा चरन्तीत्वज्ञा| निकाः आज्ञानिका चा तावत्पदय॑न्ते, ते चाज्ञानिकाः किल वयं कुशला इत्येवादिनोऽपि सन्तः 'असंस्तुता' अज्ञानमेच श्रेय इत्येवंवादितया असंबद्धाः, असंस्तुतखादेव विचिकित्सा-चित्तविप्लुतिश्चिचभ्रान्तिः संशीतिस्ता न तीणों-नातिक्रान्ताः, तथाहि ते ऊचुः--य एते ज्ञानिनस्ते परस्परविरुद्धवादितया न यथार्थवादिनो भवन्ति, तथाहि एके सर्वगतमात्मानं वदन्ति तथाऽन्ये असर्वगतं अपरे अंगुष्ठपर्वमानं केचन श्यामाकतन्दुलमात्रमन्ये मूर्तममूर्त हृदयमध्यवर्तिनं ललाटव्यवस्थितमित्याद्यात्मपदार्थ एव सर्वपदार्थपुरःसरे तेषां नैकवाक्यता, न चातिशयज्ञानी कश्चिदस्ति बद्वाक्यं प्रमाणीक्रियेत, न चासौ विद्यमानोऽप्युपलक्ष्यतेग्दिर्शिना, 'नासर्वतः सर्व जानातीति वचनात् , तथा चोक्तम्-"सर्वज्ञोऽसाविति बेतत्तत्कालेऽपि बुभुत्सुभिः ।। १ धीरो प्र० । २ दूषणार्थ प्र० । ३ व्याख्यासमिति शेषः । ४ असंबद्धभाषिणः ।।
2020209999900
~427~