________________
आगम
(०२)
“सूत्रकृत्” - अंगसूत्र-२ (मूलं+नियुक्ति:+वृत्ति:)
श्रुतस्कंध [१.], अध्ययन [२], उद्देशक [२], मूलं [३०], नियुक्ति: [४४] मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित......आगमसूत्र-[०२], अंग सूत्र-[०२] “सुत्रकृत् मूलं एवं शिलांकाचार्य-कृत् वृत्ति:
प्रत सूत्रांक ||३०||
दीप अनुक्रम [१४०]
सूत्रकृताङ्गंधूननाईखात् 'धूत' कर्मेति ॥ २९ ॥ अपि च-नियत इति स्त्रिहः न सिहः अस्निहः-सर्वत्र ममखरहित इत्यर्थः, यदिवा:--18 वैतालीशीलाका-18 परीषहोपसर्गनिहन्यते इति निहः न निहोऽनिहः-उपसगैरपराजित इत्यर्थः, पाठान्तरं वा 'अणहे ति नास्साघमस्तीत्यनघो, याध्य. चार्यांय- निरवद्यानुष्ठायीत्यर्थः, सह हितेन वर्तत इति सहितः सहितो-युक्तो वा ज्ञानादिभिः, स्वहितः आत्महितो वा सदनुष्ठानप्रवृत्तेः, उद्देशः २ त्तियुत तामेव दर्शयति-मुष्ठ 'संवृत' इन्द्रियनोइन्द्रियैर्विस्रोतसिकारहित इत्यर्थः, तथा धर्म:-श्रुतचारित्राख्यः तेनार्थः-प्रयोजन स ॥ ६९॥ 18 एच वाऽर्थः तस्यैव सन्निर्यमाणसात् धर्मार्थः स यस्खास्तीति स धर्मार्थी तथा उपधान-तपस्तत्र वीर्यवान् स एवम्भूतो 'विहरेत् ।
संयमानुष्ठानं कुर्यात् 'समाहितेन्द्रियः' संयतेन्द्रियः, कुत एवं ?-यत आत्महितं दुःखेनामुमता संसारे पर्यटता अकृतधर्मानु-18 टानेन 'लभ्यते' अवाप्यत इति, तथाहि "न पुनरिदमतिदुर्लभमगाधसंसारजलधिविभ्रष्टम् । मानुष्यं खद्योतकतडिल्लताविलसि-1 तप्रतिमम् ॥ १॥" तथाहि-युगसमिलादिदृष्टान्तनीत्या मनुष्यभव एव तावत् दुर्लभः, तत्राप्यायेक्षेत्रादिकं दुरापमिति, अत आत्महित दुःखेनावाप्यत इति मन्तव्यम् , अपिच-भूतेषु जङ्गमलं तमिन् पश्चेन्द्रियखमुत्कृष्टम् । तस्मादपि मानुष्यं मानुष्ये:प्यार्यदेशव ॥१॥ देशे कुलं प्रधान कुले प्रधाने च जातिरुत्कृष्टा । जातौ रूपसमृद्धी रूपे च बलं विशिष्टतमम् ॥ २॥ भवति ||81 बले चायुष्कं प्रकृष्टमायुष्कतोऽपि विज्ञानम् । विज्ञाने सम्यक्त्रं सम्यक्खे शीलसंप्राप्तिः, ॥३॥ एतत्पूर्वश्रायं समासतो मोक्षसाध-18|| | नोपायः । तत्र च बहु सम्प्राप्तं भवनिरपंच संप्राप्यम् ॥ ४॥ तत्कुरुतोचममधुना मदुक्तमार्गे समाधिमाधाय । त्यक्सा सङ्गम-18
नार्य कार्य सद्धिः सदा श्रेयः ॥ ५॥ इति ॥ ३०॥ एतच्च प्राणिमिन कदाचिदवाप्तपूर्वमित्येतदर्शयितुमाह-- RI स तदर्थः प्रा।
~142~