________________
भगवती सूत्र - २५ उ ३ श्रेणियों के भेद और परमाणु की गति ३२५५
या विश्रेणी ?
५९ उत्तर - हे गौतम! पूर्ववत् यावत् अनन्तप्रदेशी स्कन्ध पर्यन्त ।
६० प्रश्न - रइयाणं भंते! किं अणुसेदिं गई पवत्तह, विसेटिं गई पत्त ?
६० उत्तर - एवं चैव एवं जाव वेमाणियाणं ।
"
भावार्थ - ६० प्रश्न - हे भगवन् ! नैरयिक जीवों की अनुश्रेणी गति होती है या विश्रेणी ?
६० उत्तर - हे गौतम ! पूर्ववत्, यावत् वैमानिक पर्यन्त ।
६१ प्रश्न - इमी से णं भंते ! रयणप्पभाए पुढवीए केवड्या णिरयावासस्यसहस्सा पण्णत्ता ?
६१ उत्तर - गोयमा ! तीसं णिरयावाससयसहस्सा पण्णत्ता, एवं जहा पढमसए पंचमुद्देसगे जव 'अणुत्तरविमाण' त्ति ।
भावार्थ - ६१ प्रश्न - हे भगवन् ! इस रत्नप्रभा पृथ्वी में कितने लाख नरकावास कहे हैं ?
६१ उत्तर - हे गौतम! तीस लाख नरकावास कहे हैं, इत्यादि प्रथम शतक के पाँचवें उद्देशक के अनुसार, पावत् विमान पर्यन्त ।
Jain Education International
विवेचन-श्रेणियों का वर्णन पहले किया गया है । अब दूसरी प्रकार से वर्णन मरते हुए श्रेणी के सात भेद बताये हैं। जिसके द्वारा जीव और पुद्गलों की गति होती है, उस आकाश-प्रदेश की पंक्ति को 'श्रेणी' कहते हैं । जीव और पुद्गल एक स्थान से दूसरे स्थान, श्रेणी के अनुसार ही जाते हैं । विश्रेणी : ( विरुद्ध श्रेणी) से गति नहीं होती ।
१ ऋज्वायता - जिस श्रेणी से जीव ऊर्ध्वलोक आदि से अधोलोक आदि में सीधे
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org