________________
षष्ठ उच्छासः
४६१ किञ्चान्यत् । आनन्द-प्रमोदं ददतीति आनन्ददायिनस्ते दिवसा: कुण्डिननगरे कदा भविष्यन्ति ? किम्भूता दिवसाः ? त्वदीयं मुखमेव कमलं त्वन्मुखकमलं तत्र लावण्यमधुपानेच्छया विलोलन्तः-भ्रमन्तो नागरिकाणां-पौररमणीनां नयनान्येव षट्पदा येषु एवम्विधाः । कुण्डिनपुरनागरिका त्वन्मुखं वीक्षिष्यन्ते येषु दिनेषु तानि दिनानि कदा भविष्यन्तीति भावः ॥ ४२ ॥
एवमाविर्भावितप्रश्रयमुज्ज्वलितानुरागमुद्दीपितादर'माप्यायितप्रणयमभिधाय स्थितवति किंनरे, नरेश्वरो दमयन्तीप्रहितप्राभृतानि स्वयमादरेण गृहीत्वा, 'सुन्दरक, तस्याः संदेश एवास्माकं कर्णपूरः, परिकरोऽयं मणिकर्णावतंसः । तस्याः सुगृहीतेन नाम्नैव वयं मुद्रिताः प्रपञ्चोऽयमङ्गलिमुद्रालंकारः। तदनुरागेणैव वयमाच्छादिताः पुनरुक्तमिदरेमाच्छादनयुगलमपरं च युवां प्रेषयन्त्या तया किं न प्रहितमस्माकम्, किमन्यत्त्वत्तोऽपि परं प्रियं प्राभृतं भविष्यतीति। तदेहि शिबिरभनुसरामः इत्यभिधाय बहुमानयन्तत् किंनरमिथुनमतिचपलकपिकरान्दिोलिततरुशिखराग्रगलिततल शिलास्फालनस्फुटत्फलरससुगन्धिना स्रवत्कुसुममकरन्दद्रवादितपांसुपटलेन वर्त्मना निजावासमुदचलत्।
एवं-उक्तप्रकारेण आविर्भावित:-प्रकटितः प्रश्रयः-स्नेहो यत्राभिधाने एवं यथा भवति तथा । तथा उज्ज्वलित:-उद्दीपितो अनुरागः-प्रेमबन्धो यत्रैवं यथा स्यात्तथा । तथा उद्दीपितःप्रकाशित आदर:-बहुमानो यत्र एवं यथा भवति, तथा आप्यापित:-वृद्धिं नीतः प्रणयःस्नेहो यत्र एवं यथा भवति, तथा अभिधाय-उक्त्वा किन्नरे स्थितवति-तूष्णीं भजमाने सति, नरेश्वर:-नलो दमयन्त्या प्रहितानि-मुक्तानि यानि प्राभृतानि-ढौकनानि तानि स्वयमेव आदरेणसबहुमानं गृहीत्वा उवाच । हे सुन्दरक ! तस्याः-दमयन्त्याः सन्देश एव कर्णपूरः-अवतंसः कर्णयोः पूरणं च । तथा तस्या अयं भवत्सदृक्षः परिकरः-परिवार एव अस्माकं मणिकर्णावतंसः । तथा तस्याः सुष्ठ गृहीतेन नाम्नैव-दमयन्तीत्यभिधानेनैव वयं मुद्रिता:मुद्रां प्राप्ताः, पक्षे अपरस्त्रीनाम्नो दुष्करप्रवेशी कृताः, तेनायं अङ्गलिमुद्रालङ्कारःअङ्गलीयकाभरणं प्रपञ्चः-विप्रतारणं । "प्रपञ्चो विप्रलम्भने । विस्तारे सञ्चये चापि" [३/१३८-३९] इत्यनेकार्थः । तथा तस्या अनुरागेणैव-अस्माकमुपरि प्रेमबन्धेनैव वयमाच्छादिता:-आवृताः, अत इदं आच्छादनयुगलं-चीनांशुकयुग्मं पुनरुक्तं, आच्छादितस्याच्छादने हि पौनरुक्त्यं, अफलमित्यर्थः । अपरं च-अन्यच्च उच्यत इति शेषः । तया-दमयन्त्या युवां
१. प्रवेशाः अनू. ।
Jain Education International
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org