Damyanti Katha Champu

SR No.: 004071
Original Sutra Author: N/A
Author: Vinaysagar
Publisher: L D Indology Ahmedabad
Publication Year: 2010
Total Pages: 776
Language: Hindi, Sanskrit
Classification: Book_Devnagari
File Size: 14 MB

Page 504

पञ्चम उवासः
३५९
पक्षिणां पदं-अङ्को यत्र त१. नयति अनू. थोक्तं पङ्कं भजन्ते यानि तानि तथा तानि विपदाङ्कपङ्क-भाञ्जि। किम्भूतानां मुनीनाम् ? अपगता विपयेभ्यस्तादृशम् ।। ४२ ।।
इतश्च
क्वचित्प्रवरगैरिकासमसमुल्लसत्पल्लवं, लवङ्गलवलीलतातलचलच्चकोरं क्वचित् । क्वचिगिरिसरित्तटीतरुणविस्फुरत्कन्दलं, दलन्निचुलमञ्जरीमधुनिरुद्धभृङ्ग क्वचित् ॥ ४३ ॥ क्वचिच्चटुलकोकिलाकुलितनूतचूताङ्करं, कुरङ्गकुलसेवितप्रदल सालमूलं क्वचित् । क्वचित्प्रवरसंचरत्सुरवधूपदैः पावनं,
वनं नयति विक्रियामिह मनो मुनीनामपि ॥ ४४ ॥ युग्मम् ॥ इतश्च-अस्मिंश्च प्रदेशे हे देव !
क्वचिदिति । इह-नर्मदायास्तीरे वनं मुनीनामपि मनोविक्रियां नयन्ति-सविकारं कुरुते । अथ वनविशेषणानि, किम्भूतं वनम् ? क्वचित् प्रदेशे प्रवरं गैरिकं-धातुविशेषो यत्र तत् । तथा असमं-अप्रतिमं सर्वोत्कृष्टमिति यावत् । तथा समुल्लसन्तः पल्लवा:-किसलयानि यत्र तत् पश्चाद्यथायुक्तिकर्मधारयः । गैरिकशब्दो नपुंसकः । प्रवरगैरिकोपमेति वा पाठः । तथा क्वचित् लवङ्गानि-देवकुसुमद्रुमाः लवलीलताश्च-द्रुविशेषास्तेषां तले चलन्तःसञ्चरन्तश्चकोरा यत्र तत् । तथा क्वचिद् वनं गिरिसरित्तट्यां -पर्वतनदीतटे तरुणा:अभिनवोद्गता विस्फुरन्तः-चकचकायमानाः कन्दला:-प्ररोहा यत्र तत् । तथा क्वचिद्वनं दलन्ती-विकसन्ती या निचुलमञ्जरी तस्या यन्मधुः-मकरन्दस्ते न निरुद्धाःअन्यत्रगमनान्निवारिताः भृङ्गा यत्र तत् ॥ ४३ ॥
क्वचिदिति । तथा क्वचिद्वनं चटुलकोकिलाभिः आकुलिताः-व्याकुलीभूताः सन्तापिता: नूताः-स्तुताश्चूताङ्कराः-आम्रप्ररोहा यत्र तत् । “णू स्तवने, [पा धा. १३९८] निष्ठायां रूपम्"। तथा क्वचिद्वनं कुरङ्गकुलैः सेवितं प्रदलानां-प्रकृष्टपत्राणां शालानांतरुविशेषाणां मूलं-निकुञ्जो यत्र तत् । “मूलं पााद्ययोरुद्रौ । निकुज्जशफयोः" इत्यनेकार्थः [२/५१८-१९] । तथा क्वचिद्वनं प्रवराः-प्रधानाः सञ्चरन्त्यो याः सुरवध्वस्तासां पदैः-चरणन्यासैः पावनं-पवित्रम् ॥ ४४ ॥ युग्मम् ।
१. नयति अनू. ।