________________
॥अनेकान्त-व्यवस्था ॥
महोपाध्याय श्रीयशोविजय गणिवर
मङ्गलम् :
ऐन्द्रस्तोमनतं नत्वा वीतरागं स्वयम्भुवम् । अनेकान्तव्यवस्थायां श्रमः कश्चिद् वितन्यते ॥१॥
प्रस्तावना:
जिनमतमतिगंभीरं नयलवविद्भिः परैरनन्तनयम् । आघ्रातुमपि न शक्यं हरिणेन व्याघ्रवदनमिव ॥२॥ वस्तुधर्मो ह्यनेकान्तः प्रमाणनयसाधितः ।
अज्ञात्वा दूषणं तस्य निजबुद्धेविडम्बनम् ॥३॥ अनेकान्तलक्षणम् - सप्ततत्त्वानि च :
अथ कोऽयमनेकान्तः? उच्यते तत्त्वेषु भावाभावादिशबलैकरूपत्वम् । कानि तत्त्वानीति चेत् ? तत्रेदं तत्त्वार्थ-महाशास्त्रसूत्रम्"जीवाजीवाश्रवबन्धसंवरनिर्जरामोक्षास्तत्त्वम्" (१-४) (१) जीवाः - औपशमिकादिभावान्विताः । (२) अजीवाः - धर्मादयश्चत्वारोऽस्तिकायाः । (३) आश्रूयते गृह्यते यैः कर्म ते आश्रवाः, शुभाशुभकर्मादानहेतव इत्यर्थः ।
Jain Education International
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org
