________________
ગૂંથણી એ રૈલોક્યસુંદરીના રૂપમાં ચમત્કૃતિ ઊભી કરી છે. તો શ્રેષ્ઠીપુત્ર મંગલકલશના રૂપદર્શન માટે કામદેવને પૃથ્વી પર અવતાર્યો છે.
नाम्नानङ्गोऽस्मि नार्थेन नूनमित्याशयः स्मरः ।
स्वाङ्गदर्शाय मेदिन्यामस्य व्याजादवातरत् ॥११८।। કામદેવ માત્ર નામથી જ અનંગ છે, અર્થથી નથી, કારણ કે પૃથ્વી પર પોતાના અંગનું પ્રદર્શન કરવા તે કામદેવ મંગલકલશના બહાને અવતર્યો છે.
નવ પરિણીત મંગલકલશના રૂપની સ્તુતિ ચંપાનગરના નગરજનો પણ કરી રહ્યા છે–
કૃM: રવર્ત પુરાના શ્રિય: પતિરંગાયત |
अस्यास्त्वसौ पुण्यवत्या गौरस्तुङ्गो नवोत्कटः ॥१५१।। લક્ષ્મીનો પતિ કૃષ્ણ તો શ્યામ છે, વામન છે અને તેનું બળ પણ ક્ષીણ થઈ ગયું છે, જ્યારે પુણ્યવંતી આ ત્રૈલોક્યસુંદરીનો પતિ ગૌરવર્ણી છે. ઊંચો છે અને યુવાન છે.
• માણિજ્યચંદ્રસૂરિજીએ ગુણસુંદર રાજવીના બાહુબળની પ્રશંસા કરવા માટે પૃથ્વીને પૂતળી તરીકે પ્રદર્શિત કરી છે–
यस्य प्रतापसौधस्य, भुजस्तम्भविजृम्भिणी । भास्वदम्भोधिवलया शालभञ्जीव भूरभात् ।।५९॥ • છાત્રો સાથે આવેલા પોતાના પતિ મંગલકલશને જો ઈને પુરુષવેષમાં રહેલી ગૈલોક્યસુંદરીને ઉત્પન્ન થયેલા રોમાંચની કવિશ્રીએ સુંદર ઉન્ડેક્ષા કરી છે–
मङ्गलं स्त्रीनरः प्रेक्ष्य, त्रस्तः स्मरशरच्छिदः । मन्ये रोमाञ्चदम्भेन वर्म वर्मणि पर्यधात् ।।२४२।। • પુત્ર વિનાના કુળને માત્ર એક જ વાક્યમાં આપેલી અનેક ઉપમાઓ વિશેષ ધ્યાનાર્હ લાગે છે.
Jain Education International
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org
