SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 93
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ ३२ आत्मानुशासन दुःख नाहीं । अरं ज्ञान सोई है जो विषै अज्ञान नाहीं । अर गति सोई है जहाँ तैं बहुरि पाछा आवना नाहीं । भावार्थं - जहाँ लेशमात्र हू हिंसादिक पाप है तहाँ धर्म नाहीं, अर जहाँ संक्लेशरूप दुःख है तहाँ सुख नाहीं । अर जहां संदेहरूप अज्ञान है तहाँ ज्ञान नाहीं । अर जहाँ जाइ करि बहुरि पाछा आइए, जन्म-मरण होइ, सो गति नाहीं । आगे कोऊ आशंका करे है - जो ऐसे अविनाशी सुखादिक तो कष्टसाध्य हैं अर यह धनका उपार्जन सुखसाध्य है, तातैं याही विषै प्रवृत्ति करिये, सो ऐसी आशंका करनहारे समझावे हैं: वसंततिलका छंद वार्तादिभिर्विषयलोलविचारशून्यं क्लिश्नासि यन्मुहुरिहार्थपरिग्रहार्थम् । तच्चेष्टितं यदि सकृत् परलोकबुद्धया न प्राप्यते ननु पुनर्जननादि दुःखम् ||४७ || अर्थ - हे विषयके लोलुपी ! विचार रहित ! तू जो असि, मसि, कृषि, वाणिज्यादि उद्यमकरि या लोकविषै धनके उपार्जिवे अर्थि बारम्बार क्लेश करै है सो ऐसा उपाय जो एक बार परलोकके अर्थ करै तौ बहुरि जन्म-मरणादि दुःख न पावै । अहो ! तू धनका साधन छोड़ि धर्मका साधन करि । भावार्थ — जे विषयके लोलुपी हैं अर जिनमें विचार नाहीं ते खेती आदि उपायनिकरि धनके अर्थि बारम्बार उद्यम करै हैं सो श्रीगुरु दयाल होय भव्यजीवनिक उपदेश दे हैं - अहो ! जैसा तूं धनके अर्थ बारम्बार क्लेश करै है तैसा जो एक बार हू परलोककै अर्थि उद्यम करे तो बहुरि जन्म-मरणादि दुःख न पावै, भव सागर तैं तिरै । आगै परलोकके उपायविषै दृढ़ता उपजायवे अर्थि बाह्य पदार्थनिविषै राग-द्वेष छड़ावे है: शार्दूलविक्रीडित छंद संकल्प्येदमनिष्टमिष्टमिदमित्यज्ञातयाथात्म्यको बाह्य वस्तुनि किं वृथैव गमयस्यासज्य कालं मुहुः । अन्तः शान्तिमुपैहि यावददयप्राप्तान्तकप्रस्फुर ज्ज्वाला भीषणजाठरानलमुखे भस्मीभवेन्नो भवान् ॥ ४८ ॥ Jain Education International For Personal & Private Use Only www.jainelibrary.org
SR No.004018
Book TitleAtmanushasan
Original Sutra AuthorN/A
AuthorTodarmal Pandit
PublisherGaneshprasad Varni Digambar Jain Sansthan
Publication Year1983
Total Pages250
LanguageHindi
ClassificationBook_Devnagari
File Size18 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy