________________
(४७)
क्षुदादिदुःखप्रतिकारतः स्थितिनचेन्द्रियार्थप्रभवाल्पसौख्यतः ।
ततो गुणौ नास्ति च देहदेहिनोरितीदमित्थं भगवान्व्यजिज्ञपत् ||१८||
क्षुदादीत्यादि । क्षुद् बुभुक्षा आदिर्यस्य पिपास। देस्तदेव दुःखं तस्मादुःखं तस्य प्रतीकारो भोजनादिना उपशमनं तृप्तिसुखोत्पाद इत्यर्थः तस्मात्ततः । स्थितिः देह देहिनोस्तृप्तिसुखसमन्वितयोः सर्वदा अवस्थानं । नच नैव । कुतः ? पुनरपि क्षदादिपीडोपलम्भात् । तर्हि मनोज्ञरूपशब्दादिविषयप्रभवसुखात्तयोः सुखेनावस्थानं भविष्यतीत्याह नचेत्यादि । इन्द्रियाणि स्पर्शनादीनि, अधीरतद्विषयाः स्पर्शादयः तेभ्यः प्रभवत्युत्पद्यते इतीन्द्रियार्थप्रभवं तच्च तदल्पसौख्यं च सुखलवमात्रं तस्मात्ततः । नचे नैत्र स्थितिः सुखेनःवस्थानं देह देहिनोरिति सम्बन्धः । यत एव ततः कारण गुण उपकारो नास्ति च न विद्यते एत्र क्षुदादिप्रतिकारादिभ्यः । कयोः ? देहदेहिनोः । इति हेतोः । एवमिदं जगत् इत्थमनेन प्रकारेण | भगवानभिनन्दनस्तीर्थकर देवः व्यजिज्ञपत् ज्ञापितवान् ॥
मराठी अर्थ - आत्मा व देह यांस भूक तहान इत्यादिकापासून होत असलेली पीडा जेवण्याने किंवा पाणी प्याल्याने ariatata art. tांच्यापासून देह व आत्मा यांचं कायमर्चे रक्षण होत नाहीं. जेवल्यापासून भूक मिटतें व सुख होतें; परन्तु तें सुख फार वेळपर्यन्त टिकून रहात नाहीं. तहान लागली असतां तिच्या शमनार्थ पाणी प्यालें गेलें तरी पुनः कांहीं वेळाने तहान लागतेच. तेव्हां एकदां भोजन केल्याने किंवा एकदा पाणी प्याल्यानें जन्मभर भोजन व पाणी न मि ळाले तरी देह व आत्मा यांचे संरक्षण होऊ शकणार नाहीं. इन्द्रियजनित स्पर्शादि सौख्यापासून देह व आत्मा यांची पूर्ण
Jain Educationa International
For Personal and Private Use Only
-
www.jainelibrary.org
