________________
( १५८ ) था उपरोक्त कथनाची सिद्धि जैनमतामध्येच होते इतर मतामध्ये
. हे सिद्ध होत नाही हे आचार्य दाखवितात. बाधेतरोपाधिसमग्रतयं, ___ कार्येषु ते द्रव्यगतः स्वभावः । नैवान्यथा मोक्षत्रिधिश्च पुंसां,
तेनाभिवंधस्त्वसृषिर्बुधानाम् ॥६॥ बाह्येयादि । बाह्यश्च इतरश्चाभ्यन्तरः तौ च तो उपाधी च हेतू उपादानसहकारिकारणे तयोः समता संपूर्णता । इयं प्रतीयमाना । क ? कार्येषु घटादिषु । ते तत्र मते । कथम्भूता सा ? द्रव्यगतः स्वभावः जीवादिपदार्थगतमर्थक्रियाकारि स्वरूपं । अन्यथा एतस्मात्तत्समग्रतातत्स्वभावताप्रकारात् अन्येन तदस्वभावताप्रकारेण । नैव मोक्षविधिश्व । च शब्दोऽपिशब्दार्थः । न केवलं घटादिविधानं नैवान्येन प्रकारेण घटते किंतु मोक्षविधिरपि । पुंसां मुक्यर्थिनां । यत एवं तेन कारणेन अभिवंद्यस्त्वं । बुधानां गणधरदेवादीनां विपश्चितां । कथम्भूतः ? ऋषिः परमर्द्धिसम्पन्नः ॥
मगठी अर्थः-बाह्य कारणे व अभ्यंतर कारण यांची पूर्णता झाली ह्मणजे कार्य उत्पन्न होते. जसें मातीपासून आपणास घागर तयार करावयाची आहे तेव्हां माती ही उपादान कारण आहे कारण घागरीचे स्वरूप प्राप्त करून घेण्याची तिच्यांत योग्यता आहे; व बहिरंग कारण कुंभार, चाक, काठी वगैरे आहेत. यांची पूर्णता झाली ह्मणजे अर्थात् ही सर्व असली ह्मणजे घागर हे कार्य मातीपासून होण्यास उशीर लागत नाही. हे जिनेश ! ही दोन्ही कारणे द्रव्याचाच स्वभाव आहेत असे आपण सांगितले आहे. या दोन कारणांच्या पूर्णतेनेच कार्य होते. जसें आठव्यांत ठेवलेल्या उडीदामध्ये शिजण्याची शक्ति
Jain Educationa International
For Personal and Private Use Only
www.jainelibrary.org
