________________
(१४५) याप्रमाणे या कालादिक आठ प्रकारांनी अस्तित्वादिक गुणांची अभेदवृत्तिं पर्यायार्थिक नयांच्या आश्रयाने संभवत नाही, झणून भिन्न अशा या गुणांमध्ये अभेदीपचार केला झणजे एका शब्दानेही सर्व गुणांचे वर्णन होऊ शकते. व यामुळे आपणास प्रमाण ज्ञान उत्पन्न होतें.
- याप्रमाणे प्रमाणज्ञान व नय ज्ञान याचे स्वरूप थोडक्यांत वर्णन केले आहे व या प्रमाण व नयामध्ये सप्तभंग होत असतात परंतु त्या सप्तभंगांचे वर्णन पुढे करूं.
कस्य मते एवंविधो नय इत्याह । दृष्टान्ताचे समर्थन करणारा असा नय कोणाच्या मनामध्ये
आहे असे विचारल्यावरून ग्रंथकार सांगतात. विवक्षितो मुख्य इतीष्यतेऽन्यो,
गुणोविवक्षो न निरात्मकस्ते। तथारिमित्रानुभयादिशक्ति
ईयावधेः कार्यकरं हि वस्तु ॥५३॥ . विवक्षित इत्यादि । वक्तुमिष्टो विवक्षितो मुख्य इत्येवमिष्यते । अन्योऽविवक्षितो वक्तुमनभिप्रेतो. गुणोऽप्रधानः अविवक्षाविषयतया ( अत्रनसमासः ) युक्तः पदार्थः । ते तव मते । अनुदरा कन्येत्यादिवत्। ननु मुख्यगुणप्रकोरण किं वाध्यनेकधर्मसद्भावो दृष्टो येन नयविषयेषु तथा कल्प्यते इत्याह-तथेत्यादि । तथा तेन मुख्यगुणप्रकारेण एकमपि वस्तु । अरिमित्रानुभयादिशक्ति । अरिश्च मित्रं अनुभयं च तानि आदिर्यस्याः सा शक्तिर्यस्य तत् अरिमित्रानुभयादिशक्ति । तथा ह्येकोपि देवदत्तः कस्यचिदरिरनुपकारित्वात् । कस्यचिन्मित्रमुपकारित्वात् । अफ्रस्योभयमुपकारानुपकारकारित्वात् । अन्यस्य अनुमयं तं प्रत्युदासीनत्वात इति । कि पुन ख्यगुणरूपधर्मद्वयकल्पनया प्रयोजनमित्यत्राह-ये
Jain Educationa International
For Personal and Private Use Only
www.jainelibrary.org
