________________
(१४०) गुणाचा आधार आहे तसाच तो पदार्थ अन्य अनंत गुणांचा देखील भाधार आहे. यास्तव अर्थ-~-पदार्थ हा सर्व गुणांचा आधार असत्यामुळे अर्थाच्या दृष्टीने देखील सर्व गुगामध्ये अभेदवृत्ति होऊ शकते. ४ जो अस्तित्व गुणाचा तादात्म्य संबंध जीवद्रव्याशी आहे तोच ता. दात्म्य संबंध अनंत गुणांचा जीवद्रव्याशी आहे यास्तव तादात्म्य सम्बन्धाने सर्व गुणांची जीव द्रव्याबरेबर अभेदवृत्ति होऊ शकते. ५ अस्तित्वगुण जसा जीवद्रव्यावर उपकार करितो तसा इतर अनन्तगुण देखील जीव द्रव्यावर उपकार करतात. यामुळे उपकाराच्या दृष्टीने पाहिल्यास सर्व गुणामध्ये अभेद असलेला दिसून येईल. अस्तित्व गुण जीवद्रव्यावर उपकार करिनो; याचा अर्थ काय, असा प्रश्न उपस्थित होणं साहजिक आहे. याचे उत्तर असे समजावें की उपकार मग जे आपल्या सत्तेचे द्रव्यामध्ये ज्ञान करून देणे. जसें गडगें तांबडे आहे. येथे गाडग्याला तांबडेपणानें तन्मय करून सोडले व स्वतःचे ज्ञान त्याने जाणणाऱ्याच्या मनामध्ये उत्पन्न केलें. हाच त्याने गाडरवावर उपकार केला. याचप्रमाणे अस्तित्वगुणाने जीवादि द्रव्याला आपल्या अस्तित्वाने जसें तन्मय करून सोडले तसेंच नास्तित्वादि गुग देखील आपल्या सत्तेने जीवादि द्रव्यांस तन्मय करून सोडत त अशा त-हेच्या उपका. राचे दृष्टीने सर्व गुणामध्ये आपणांस अभेदवृत्ति दाखविता येते.
६ द्रव्याच्या ज्या देशामधे-ज्या ठिकाणी अस्तित्वगुण आहे त्याच ठिकाणी नास्तित्वादिक धर्मही आहेत. द्रव्याच्या अमुक भागांत अस्तित्वधर्म व अमुक भागांत नास्तित्वधर्म राहतो असें नाही तर द्रव्याच्या सम्पूर्ण अवयवामध्ये संपूर्ण गुण आहेत व सर्व ठिकाणी पूर्ण रीतीने भरलेले आहेत, जसे एका वैद्याने एकलक्ष वनस्पति आणून त्या कुटून सर्वांचे मिश्रण करून एक जीव केला व त्या मिश्रणाच्या गोळ्या बनविल्या. येथे प्रत्येक गोळी मध्ये एक लक्ष वनस्पतींचे मिश्रण जसे दि. सून येईल याचप्रमाणे द्रव्याच्या प्रत्येक प्रदेशाम में संपूर्ण गुण पूर्ण
Jain Educationa International
For Personal and Private Use Only
www.jainelibrary.org
