________________
( १२० ) सकलकर्मापायसाचनशीलस्य । केषामभिवन्द्यं ! जगदीश्वराणां जगतामीश्वरा इन्द्र चक्रवर्तिधरणेन्द्रादयस्तेषां । न केवलं तेषां, किंतु ममापि समन्तभद्रस्वामिनोऽपि ।
मराठी अर्थः-जसे शब्दामध्ये मुख्य व गौण अर्थ प्रतिपादन करण्याची शक्ति आहे. याचप्रमाणे वाक्यामध्ये देखील मुख्य व गौण अर्थ प्रतिपादन करण्याची शक्ति आहे. कारण, अनेक शब्द मिळून एक वाक्य बनते. तेव्हां शब्दामध्ये जी शक्ति आहे ती वाक्यामध्ये देखील येणारच. जसें ' स्यादस्ति घटः' ह्या वाक्यांत स्वरूपचतुष्टयाच्या अपेक्षेनें घागर आहेमुख्यतः घागर आपल्या स्वरूपाने आहे हे प्रतिपादिले आहे. व हा या वाक्याचा मुख्य अर्थ आहे. व परद्रव्यचतुष्टयाच्या अपेभेने घागर नाही असा गौण अर्थ देखील झणजे विधिचा निषेधपरक अर्थही या वाक्यापासून निघतो. परंतु त्या. मध्ये दोन्ही मुख्य मानतां येत नाहीत तसे मानले असता स्वद्रव्यचतुष्टयाच्या अपेक्षेने जसें वस्तूमध्ये अस्तित्व धर्माचें वर्णन करता येते, तमा परद्रव्यचतुष्टयाच्या अपेक्षेने देखील तिच्यांच अस्तित्व धर्म राहील. व त्यामुळे घट जसा स्वस्वरूपाने आहे तसा परस्वरूपाचा देखील होईल. यामुळे कोणत्या च पदार्थाचे वास्तविक स्वरूप समजणार नाही. यास्तव बाक्याचा अर्थ मुख्य व गौण असा मानलाच पाहिजे. याचप्रमाणे ' घटो नास्ति' या वाक्याचा निषेधपरक अर्थ मुख्य आहे ब विधिपरक अर्थ गौण आहे. असें हैं जिनेश ! आपण सांगितले आहे. बौद्ध नैयायिक इत्यादिकांना हा वाक्याचा गौण व मुख्य अर्थ अनिष्ट आहे. व हे जिनेश, इंद्र चक्रवर्ति व धरणेन्द्र जे जगाचे मालक आहेत त्यांच्याकडून आपलें पदकमल बंदमीय आहेत. यास्तव मी [ समन्तभद्रस्वामी ] देखील आपल्या
Jain Educationa International
For Personal and Private Use Only
www.jainelibrary.org
