________________
( ८३ )
यथा तथा जीवघृतं शरीरम् । बीभत्सु पूति क्षयि तापकं च,
स्नेहो वृथात्रेति हितं त्वमाख्यः ॥ ३२ ॥
"
अजंगममित्यादि । अजंगमं बुद्धिपूर्वकपरिस्पंदव्यापाररहितं । जंगमनेययंत्र, जंगमनेयं च तयंत्रं च क्रीडार्थरचितं हस्त्यादिरूपं तद जंगमं यथा जंगमेन तन्मध्यस्थित पुरुषेण नेयं कार्येषु प्रवर्तनीयं । तथाजंगमं शरीरं जीवघृतं सकलकार्येषु गमनादिषु जीवायत्तप्रवृत्तिकं । पूति, दुर्गंधिसहितं । क्षयि, विनाशि । तापकं च, बहुदुःखकारि च । अत्रास्मिन्नेवंविधे शरीरे । स्नेहोनुरागो वृथा, निष्फलः । मोक्ष तत्कारणे चानुरागः कर्तव्य इत्यर्थः । इति, एवं हितं त्वभाख्यः हितस्य मोक्षस रूपस्य तत्कारणस्य च वैराग्यादेः एतच्छिक्षारूपं बच हितं त्वं सुपार्श्वे भगवानाख्य उपदिष्टवान् ।
6
मराठी अर्थ: --अचेतन हत्ती, घोडा, मोर वगैरे पदार्थपावन जाणे येणे वगैरे क्रिया होत नाहींत. कारण, या क्रिया करण्यासाठीं बुद्धिची जरूरत लागते. परंतु हे अचेतन पदार्थ बुद्धिपूर्वक क्रिया करीत नाहींत. ते जड आहेत. यास्तव त्यांच्याकडून जाणें येणें इत्यादि क्रिया करविण्याकरितां जशी पुरुषाची जरूरी लागते, त्याचप्रमाणें शरीर देखील अचेतन आहे. जीवाने हैं शरीर धारण केले आहे. हे शरीर जाणें बोलणे, जेवणे, हसणें, निजणें इत्यादि क्रिया जीवाच्या स्वाधीन होऊन करतें. ज्यावेळेस या शरीराला आत्मा सोडून देतो त्यावेळेस वर सांगितलेली एकही क्रिया या देहाकडून केली जात नाहीं. ह्मणून हा देह अचेतन आहे यांत संशय नाहीं. हा देह अचेतन आहे एवढेच नव्हें तर हा कुरूप देखील आहे. कांहीं कालपर्यंत देह सुंदर दिसला तरी वृद्धावस्थेत
Jain Educationa International
For Personal and Private Use Only
www.jainelibrary.org
