________________
६४२
. अथेदानीमागमाभासप्ररूपणार्थमाह
प्रमेयकमलमार्त्तण्डे [५. तदाभासपरि
रागद्वेषमोहाक्रान्तपुरुषवचनाज्जातमा
गमाभासम् ॥ ५१ ॥ रागाक्रान्तो हि पुरुषः क्रीडावशीकृतचित्तो विनोदार्थ वैस्तु ५ किञ्चिदप्राशुवन्माणवकैरपि सह क्रीडाभिलाषेणेदं वाक्यमुच्चार यति -
यथा नद्यास्तीरे मोदकराशयः सन्ति धावध्वं माणवका इति ॥ ५२ ॥
तथा कचित्कार्ये व्यासक्तचित्तो माणवकैः कदर्थितो द्वेषाक्रा१० न्तोप्यात्मीयस्थानात्तदुच्चाटनाभिलाषेणेदमेव वाक्यमुच्चारयति । मोहाक्रान्तस्तु सांख्यादिः -
अङ्गुल्य हस्तियूथशतमास्ते इति च ॥ ५३ ॥
उच्चारयति । न खल्वज्ञानमहामहीधराक्रान्तः पुरुषो यथावद्वस्तु विवेचयितुं समर्थः ।
१५ ननु चैवंविधपुरुषवचनोद्भूतं ज्ञानं कस्मादागमाभासमित्याहविसंवादात् ॥ ५४ ॥
प्रतिपन्नार्थविचलनं हि विसंवादो विपरीतार्थोपस्थापक प्रमाणावसेयः । स चात्रास्तीत्यागमाभासता । अथेदानीं संख्याभासोपदर्शनार्थमाह
२० प्रत्यक्षमेवैकं प्रमाणमित्यादि संख्याभासम् ॥५५॥ कस्मादित्याह -
लोकायतिकस्य प्रत्यक्षतः परलोकादिनिषेधस्य परबुद्ध्यादेश्चासिद्धेः अतद्विषयत्वात् ॥ ५६ ॥ कुतोऽसिद्धिरित्याह- अतद्विषयत्वात् । यथा चाध्यक्षस्य परलो२५ कादिनिषेधादिरविषयस्तथा विस्तरतो द्वितीयपरिच्छेदे प्रतिपादितम् ।
१ क्रीडाकारणम् । २ वक्ष्यमाणव्यतिरिक्तम् । ३ सांख्यमते सर्वं सर्वत्र विषते यतः । ४ रजते नेदं रजतमिति यथा । ५ रागाद्यक्रान्तपुरुषवचनाज्जाते ज्ञाने 1
?
६ आदिना परबुब्बादिग्रहः । -
Jain Educationa International
For Personal and Private Use Only
www.jainelibrary.org
