________________
त्रिषष्टिशलाकापुरुषचरित्रम्
४९ सगरेण । ततः सर्वसन्नाहेन चक्रपृष्ठानुलग्नः सगरोऽपि गतः पूर्वमार्गेण मागधतीर्थम्। गृहीत्वा तत्प्राभृतं गतो दक्षिणेन वरदामतीर्थम् । तदुपदामादाय प्राप्तः पश्चिमेन प्रभासे तटौ कनकं गृहीत्वा सिन्धुदक्षिणतटे । ततः प्राप्तो वैताढ्ये ततोऽपि तमिश्राद्वारे सिन्धोश्च दक्षिणं निष्कुटं साधयित्वा समायातः सेनानीः । ततस्तमिश्राद्वारमुद्घाटितं सेनान्या प्रविष्टश्चक्री उत्तरखण्डे साधितास्तत्राऽऽयाता: किराताः । सिन्धुसागरमर्यादश्चोत्तरः सिन्धुनिष्कुट: साधितः सेनान्या । ततो लघुहिमवति गतश्चक्री। गत्वा च ऋषभकूटाद्रौ लिखितं निजं नाम । तत उत्तरपूर्वेण मार्गेण गङ्गाभवनस्यासन्नो गतस्तदुपायनं गृहीत्वा दक्षिणदिशागतः खण्डप्रपातां गुहाम् । गङ्गापूर्वनिष्कुटं साधयित्वा समागतः सेनानीः । वैताढ्यविद्याधराश्चक्रिणा साधिताः । ससैन्योऽपि निःसृतः खण्डप्रपातायाश्चक्री गङ्गायाः पश्चिमकूले गतः । सिद्धास्तत्र नवापि नैसद्यिा निधयः । गङ्गापूर्वनिष्कूटं सेनानीः साधयित्वा सम्प्राप्तः । एवं द्वात्रिंशता वर्षसहस्रेण षट् खण्डमपि भरतं साधितम् । चतुर्दशरत्नानि नवनिधय इत्यादिका चक्रिविभूतिः सम्पूर्णा सगरेणोपार्जिता । ततः समायातो विनीतायाम्। प्रविष्टो महामहोत्सवेन।।
एकदा सगरश्चक्री वाह्वालीं गतो विपरीतशिक्षमश्वमारूढस्तेनाऽप्यपहत्य नीतो दूरमरण्यम् । तत्र च यावत्सरसि जलक्रीडां कुर्वन्नस्ति तावदेका दिव्याकारधरा काऽपि कन्या कञ्चुकिना सममायाता । तां दृष्टवा हृद्याक्षिप्तश्चक्री प्रवृत्तश्चिन्तयितुम्
कोदण्डमिक्षुरिषवः कुसुमानि पुष्पकेतोरिति ध्रुवमियं कविवर्णनैव । विश्वत्रयं स्पृहयतः पुनरस्य जेतुं,
भ्रूवल्लिरेव परमायुधमङ्गनानाम् ।।९१।। (वसन्ततिलका) दृष्टस्तयापि सस्पृहमसौ । ततो विकल्पाकुलः सन् विज्ञप्तः कञ्चुकिना । देव ! वैताढ्ये गगनवल्लभपुरे सुलोचनो नाम विद्याधरपतिस्तत्पुत्रः सहस्रनयनः सुकेशा चेयं पुत्री, नैमित्तिकेन चक्रवर्तिनः स्त्रीरत्नमेषा भविष्यतीति कथितमस्ति।
Jain Educationa International
For Personal and Private Use Only
www.jainelibrary.org