________________
त्रिषष्टिशलाकापुरुषचरित्रम् श्रुतस्तत्पार्श्वे तेन धर्मः, प्रतिबुद्धश्च। जग्राह स व्रतम् । तप्त्वा च महातपश्चकाराऽन्तेऽनशनम् । स्मृत्वा च राज्यापहारं यद्यस्य तपसः फलमस्ति तदा बलिवधाय भूयासमिति कृत्वा निदानं मृत्वा चाऽच्युतकल्पे देवो जातः । बलिरपि प्रान्ते राज्यं प्रोज्झ्य प्रव्रज्य समाधिना मृत्वा वैमानिके देवो जातः ।। ।
ततश्च्युत्वा भरते नन्दनपुरे समरकेसरि नृपस्य सुन्दाँ भार्यायां पुत्रत्वेनोत्पन्नः। समये च श्यामः षष्ठिधनुर्मानः षष्ठिवर्षलक्षायुरर्द्धचक्री पुत्रो जातः । कृतं मेरक इति नाम । प्राप्तयौवनेन साधितं भरतार्द्धम् ।।
अस्मिन्नेव भरतार्द्ध रुद्रो राजा । सुप्रभा-पृथिवी च तस्य द्वे भायें। नन्दिसुमित्रजीवोऽनुत्तरविमानाच्युत्वा सुप्रभायाः कुक्षाविइभेन्दू वृषभः सर इति चतुःस्वप्नसूचितहलभृजन्मा पुत्रो जातः । कृतं च भद्र इति तस्य नाम । धनमित्रनृपजीवोऽच्युताच्युत्वा पृथिवीकुक्षाववतीर्य सिंहाभिषेककुम्भाब्धिसूर्याग्नीरत्नसञ्चय- इति सप्तस्वप्नसूचितार्द्धचक्रिजन्मा पुत्रो जातः । स्वयम्भूरिति कृतं तस्य नाम । तौ च गौरश्यामौ नीलपीताम्बरौ तालगरुडध्वजौ षष्ठिधनुर्मानौ प्रोत्यान्योन्यमवियुक्तौ वर्तते।।
अन्यदा स्वपुरीपरिसरे क्रीडद्भ्यां ताभ्यां समावासितं शिबिरं दृष्टम् । पृष्टश्चामात्यः किमेतदिति । तेनोक्तम् । शशिसौम्येन राज्ञा प्रहितमिदं हस्त्यश्वादिकं प्राभृतं मेरकयोग्यमिति । ततः कुपिताभ्यां ताभ्यां तत्सर्वं गृहीतं प्राभृतम् । मेरकोऽपि ज्ञातवृत्तान्तः सर्वसन्नाहेन तयोरुपर्यागतः । तावपि प्रवृत्तौ योद्धम् । युद्धमानस्य च मेरकस्य क्षीणान्यत्राणि । क्षिप्तं तेन चक्रम् । स्वयम्भुवा च तेनैव चक्रेण हतो मेरकः । पपात नभसः स्वयम्भुवः शिरसि पुष्पवृष्टिः। उघुद्धष्टं देवर्जयत्यर्द्धचक्री स्वयम्भूरिति। साधितं भरतार्द्ध स्वयम्भुवा । व्यावृत्तेन च दिग्जयाद् मगधेष्वागतेन दृष्टा कोटिशिला। वामदोष्णा समुत्पाट्य कण्ठं यावत् मुक्ता स्वस्थाने । प्राप्तवांश्च द्वारकाम् । जातस्तत्रार्द्धचक्रित्वाभिषेकः । श्रीविमलनाथपार्श्वे च द्वाभ्यामपि समये प्रतिपन्नं सम्यक्त्वम् । आसन्नावसानश्च क्रूरकर्मा दुष्टाध्यवसायो मृत्वा षष्ठीमवाप पृथ्वीं स्वयम्भूः । अस्य च कौमार्य माण्डलिकत्वे च प्रत्येकं द्वादशवर्षसहस्राः ।
Jain Educationa International
For Personal and Private Use Only
www.jainelibrary.org