________________
२०६ सूक्तमुक्तावली धर्मवर्ग
नावार्थ-हृदय कहेतां हैयारुपीया घरमांहे विवेकरुपीयो दीवो प्रगट थाय, त्यारे सघला नवनो जे मोह तद्पीयो जे अंधकार ते प्राणीनो नासे, त्यारे परम कहेतां उत्कृष्टो धर्म, जे वस्तुनुं वस्तु पणुं एटले जाणपणुं थयुं, तेवारे ते तत्वनी वार्ता जाणे, अने वस्तुने पोतानो अखय खजानो दीगे त्यारे शुं श्रयुं ? कर्मरूप जे पतंगीया ते दीपकमांहि पड्या अर्थात् क्षय थाय, ए शा माटे जे-जेना घरमांहिं विवेकरूप दीवो प्रगट्यो त्यारे तेना घटमांथी अविवेकपणुं मटे अने तत्वनी वात जाणे. ॥ ए॥ विकल नरकहीजे जे विवेके विदीना, सकल गुण नया ते जे विवेके विलीना ॥ जिम सुमति पुरोधा नमि गेदे वसंते, जगति जुगति कीधी जे विवेके जगते ॥३०॥
जावार्थ-जे प्राणीमा विवेकनो गुण नथी तेने विकल कहेतां गमार जाणवो, अने जेनामां विवेकपणुंडे ते प्राणी सर्व गुण संपन्न उत्तम काममां लीन ने, विवेक ते शुं? सत्य असत्यनुजाणवू अने उलखवं. ते न जाणे ते माटे तेने अविवेकी ने विकल कहीये, एज लक्षण जाणवू. सुमती नामना प्रधानने राजाये नूमी घर (जोयरा )मा राख्यो हतो, तो पण त्यां तेणे विवेकाईना गुणे करी सर्व प्रकारनी युक्ति जुक्ति करी. आ सुमती प्रधाननो प्रबंध ग्रंथांतरथी जाणी लेवो ॥३॥
॥अथ विनयविषे ॥ निशिविण शशि सोदे ज्यूंन शोले कलाई, विनयविण नसोदे त्यूंन विद्या वडाई॥ विनयवदि सदाई जेद विद्या सदाई, विनयविण न कांई लोकमां उच्चताई ॥३१॥
नावार्थ-सोले कलाये सहित उतां पण जेम रात्रि विना चंजमा शोना प्रत्ये पामतो नश्री, तेम विनय विना विद्यानी
Jain Educationa International
For Personal and Private Use Only
www.jainelibrary.org
