________________
हठयोगप्रदीपिका ५८. अभ्यसेन्नाडिकाशुद्धि
मुद्रादिपवनक्रियाम् । आसनं कुंभक चित्रं मुद्राख्यं करणं तथा ।। ५६. अथ नादानुसंधान- मभ्यासानुक्रमो हठे ।
ब्रह्मचारी मिताहारी त्यागी योगपरायणः ।।
अब्दादूवं भवेत्सिद्धो नात्रकार्या विचारणा । ६०. सुस्निग्धमधराहारश्चतुर्थांश
विवजितः । भुज्यते शिवसंप्रीत्यै मिताहारः स उच्यते ॥ ६१. कट्वम्लतीक्ष्ण- लवणोष्ण- हरीत- शाकसौवीरतैलतिल
सर्षपमद्यमत्स्यान् । प्राजादिमांसदधितक्रकुलत्थ
कोलपिण्याकहिंगु
लशुनाद्यमपथ्यमाहु॥ ६२. भोजनम हितं विद्यात्पुनरस्योष्णीकृतं रूक्षम् ।
अतिलवणमम्लयुक्तं कदशनशाकोत्कटं वय॑म् ।। ६३. वह्निस्त्रीपथिसेवानामादौ
वर्जनमाचरेत् ॥ योगियों को पथ्याहार ६४. गोधूमशालियवषाष्टिक
शोभनान्नंक्षीराज्यखण्डनवनीत
सितामधनि । शंठी- पटोलक- फलादिक- पंचशाकमुद्गादि दिव्यमुदकं च
यमींद्रपथ्यम् । ६५. पुष्टं सुमधुरं स्निग्धं गव्यं धातुप्रपोषणम् ।
मनोभिलषितं योग्यं योगी भोजनमाचरेत् ॥ ६६. युवा वृद्धोऽति वृद्धो वा व्याधितो दुर्बलोऽपि वा । अभ्यासात्सिद्धिमाप्नोति
सर्वयोगेष्वतंद्रितः ।। ६७. क्रिया युक्तस्य सिद्धिः स्यादक्रियस्य कथं भवेत् ।
न शास्त्रपाठमात्रेण योगसिद्धिः प्रजायते ॥ ६८. न देषधारणं सिद्धेः कारणं न च तत्कथा ।
क्रियैव कारणं सिद्धेः सत्यमेतन्न संशयः ।। ६६. पीठानि कुम्भकाश्चित्रा दिव्यानि करणानि च । सर्वाण्यपि हठाभ्यासे राजयोगफलावधि ।।
द्वितीय उपदेश प्राणायाम १. अथासने दृढ़े योगी वशी हितमिताशनः । गुरूपदिष्टमार्गेण
प्राणायामान्समभ्यसेत् ॥
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org