Agam 42 Mool 03 Dashvaikalik Sutra

SR No.: 003659
Original Sutra Author: N/A
Author: Darbarilal Nyayatirth
Publisher: Manikchand Digambar Jain Granthamala Samiti
Total Pages: 728
Language: Prakrit, Sanskrit
Classification: Book_Devnagari, Agam, Canon, & agam_dashvaikalik
File Size: 29 MB

Page 91

दशवैकालिके द्वितीयाध्ययनम् ।
ՃԱ
व्यमिति गाथार्थः । इयं किल गाथा जिन्नकर्तृकी ॥ छातः पवनादिषु न पुनरुक्तदोष इति । सांप्रतं तत्त्वदपर्यायैर्व्याख्येति न्यायाधूमणस्यैव पर्यायशब्दान निधिसुराह ॥ as अणगारे, पासंडे चरगतावसे निकू ॥ परिवाइये य समणे, निग्गंथे संजए मुते ॥ १६४ ॥ व्याख्या ॥ प्रकर्षेण त्रजितो गतः प्रत्रजितः । आर
1
परिग्रहादिति गम्यते । अगारं गृहं तदस्यास्तीत्यगारो गृही । न अगारोऽनगारः । व्यावगृहरहित इत्यर्थः । पाखएकं व्रतं तदस्यास्तीति पाखएकी । उक्तं च " ॥ पाखएक व्रतमित्याहुस्तद्यस्यास्त्यमलं जुवि ॥ स पाखएकी वदन्त्यन्ये, कर्मपाशाद्विनिर्गतः ॥" चरतीति चरकस्तप इति गम्यते । तपोऽस्यास्तीति तापसः । निक्षणशीलो निकुः । नित्ति वाष्टप्रकारं कर्मेति निक्षुः । परि समन्तात्पापवर्जनेन - जति गच्छतीति परिव्राजकः । चः समुच्चये । श्रमणः पूर्ववत् । निर्गतो ग्रन्थान्निर्ग्रन्थः बाह्याज्यन्तरग्रन्थरहित इत्यर्थः । समेकी जावेनाहिंसादिषु यतः प्रयत्नवान् संयतः । मुक्तो बाह्याभ्यन्तरेण ग्रन्थेनैवेति गाथार्थः ॥ तिन्ने ताई दविए, मुणीय खंते य दंतविरए य ॥ लूहे तीरहे वि य, हवंति समणस्स नामाई ॥ १६५ ॥ व्याख्या ॥ तीर्णवांस्तीर्णः संसारमिति गम्यते । त्रायत इति त्राता धकथा दिना संसारदुःखेन्य इति जावः । रागादिनावर हितत्वाद्द्रव्यम् । द्रवति गछति तांस्तान् ज्ञानादिप्रकारानिति द्रव्यम् । मुनिः पूर्ववत् । चः समुच्चये । दाम्यतीति शान्तः क्रोधविजयी । एवमिन्द्रियादिदमनाद्दान्तः । विरतः प्राणातिपातादिनिवृत्तः । स्नेहपरित्यागाडूः । तीरेणार्थोऽस्येति तीरार्थी । संसारस्येति गम्यते । तीरस्थो वा सम्यक्त्वादिप्राप्तेः संसारपरिमाणात् । एतानि जवन्ति श्रमणस्य नामानि निधानानीति गाथार्थः । निरूपितः श्रमणशब्दः । अधुना पूर्वशब्दश्चिन्त्यते । अस्य च त्रयोदशविधो निक्षेपः । तथा चाह ॥ णामं ववणा दविए, खेत्ते काले दिसि जावखेत्ते य ॥ पन्नगपुववतू, पाहुडा पाहुडे जावे ॥ १६६ ॥ ॥ व्याख्या ॥ नामस्थापने कुले । द्रव्यपूर्वमङ्कराद्दीजं दनः क्षीरं फाणितास इत्यादि । त्रपूर्वं यवक्षेत्राला विक्षेत्रं तत्पूर्वकत्वात्तस्य । अपेक्षया चान्यथाप्यदोषः । कालपूर्व पूर्वः कालः शरदः प्रावृद, रजन्या दिवस इत्यादि । यावलिकाया वा समय इत्यादि । दिक्पूर्वं पूर्वा दिगियं च रुचकापेक्षया । तापक्षेत्रपूर्वमादित्योदयमधिकृत्य यत्र या पूर्वा दिकू । उक्तं च " जस्स जर्ज यदिच्चो, उदेश सा तस्स होइ पुत्र दिसा ||" इत्यादि । प्रज्ञापकपूर्वं प्रज्ञापकं प्रतीत्य पूर्वा दिकू । यदजिमुख एवासौ सैव पूर्वा । पूर्वपूर्वं चतुर्दशानां पूर्वाणामाद्यं तच्च उत्पादपूर्वम् । एवं वस्तुप्रानृतातिप्रानृतेष्वपि योजनीयम् । अप्रत्यक्षस्वरूपाणि चैतानि । जावपूर्वमाद्यो जावः स
For Private Personal Use Only