Page Text
________________
४ राय धनपतसिंघ बढाउरका जैनागमसंग्रह नाग तेतालीस-(४३)-मा. नासो श्रमण इति गाथार्थः ॥ नहि य सि को वेसो, पिठ व सवेसु चेव जीवेसु ॥ एएण हो समणो, एसो अन्नो वि पद्या ॥ १६० ॥ व्याख्या ॥ नास्ति च सि तस्य कश्चिद् द्वेष्यः प्रियो वा सर्वेष्वेव जीवेषु तुल्यमनस्त्वात् । एतेन नवति सममनाः । समं मनोऽस्येति सममनाः । एषोऽन्योपि पर्याय इति गाथार्थः ॥ तो समणो ज सुमणो, नावेण य ज न हो पावमणो ॥ सयणे य जणे य समो, समो उ माणावमाणेसु ॥ १६१ ॥ व्याख्या ॥ ततः श्रमणो यदि सुमनाः । अव्यं मनः प्रतीत्य नावेन च यदि न जवति पापमनाः । एतत्फलमेव दर्शयति । स्वजने च जने च समः । समश्च मानापमानयोरिति गाथार्थः ॥ उरगगिरिजलणसागर-नहयलतरुगणसमो य जो होई ॥ नमरमिगधरणिजलरुह-रविपवणसमो य उ समणो ॥ १६२ ॥ व्याख्या ॥ उरगसमः परकृतविलनिवासित्वादाहारानास्वादनात्संयमैकदृष्टित्वाच्च । गिरिसमः परीषहपवनाकम्प्यत्वात् । ज्वलनसमस्तपस्तेजःप्रधानत्वात् । तृणादिष्विव सूत्रार्थेष्वतृप्तेः । एषणीयाशनादौ वा विशेषप्रवृत्तेरिति । सागरसमो गम्नीरत्वाज्झानादिरत्नाकरत्वात्स्वमर्यादानतिक्रमाच । ननस्तलसमः सर्वत्र निरालम्बनत्वात् । तरुगणसमः अपवर्गफलार्थिसत्त्वशकुनालयत्वात् वासीचन्दनकरूपत्वाच्च । जमरसमः अनियतवृत्तित्वात् । मृगसमः संसारजयोछिन्नत्वात् । धरणिसमः सर्वखेदसहिष्णुत्वात् । जलरुहसमः कामनोगोभवत्वेऽपि पङ्कजलान्यामिव तदूर्ध्ववृत्तेः । रविसमः धर्मास्तिकायादिलोकमधिकृत्य विशेषेण प्रकाशकत्वात् । पवनसमः अप्रतिबझविहारित्वात् । श्वमुरगादिसमश्च यतो नवति । ततः श्रमण इति गाथार्थः ॥ विसतिणिसवायवंजुल-कणियारुप्पलसमेण समणेण ॥ नमरुंकुरुनडकुकुड-अदागसमेण होयचं ॥ १६३ ॥ ॥ व्याख्या ॥ श्रमणेन विषसमेन नवितव्यं नावतः सर्वरसानुपातित्वमधिकृत्य । तथा तिनिशसमेन मानपरित्यागतो नश्रेण । वातसमेनेति पूर्ववत् । वज़ुलो वेतसस्तत्समेन क्रोधादिविषानिनूतजीवानां तदपनयनेन । एवं हि श्रूयते किल वेतसमवाप्य निर्विषा नवन्ति सर्पा इति । कर्णिकारसमेनेति । तत्पुष्पवत्प्रकटेन अशुचिगन्धापेक्षया च निर्गन्धेनेति । उत्पलसदृशेन प्रकृतिधवलतया सुगन्धित्वेन च । जमरसमेनेति पूर्ववत् । उन्फुरुसमेन उपयुक्तदेशकालचारितया । नटसमेन तेषु तेषु प्रयोजनेषु तत्तद्वेषकरणेन । कुर्कुटसमेन संविनागशीलतया । स हि किल प्राप्तमाहारं पादेन विक्षिप्यान्यैः सह जुत इति । आदर्शसमेन निर्मलतया तरुणाद्यनुवृत्तिप्रतिबिम्बनावेन च ॥ उक्तं च “॥ तरुणं मि हो तरुणो, थेरो थेरेहिं डहरए उहरो ॥ अद्दा विव रूवं, अणुयत्तश् जस्स जं शीलं ॥” एवंजूतेन श्रमणेन नवित
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 003659 |
| Book Title | Agam 42 Mool 03 Dashvaikalik Sutra |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Darbarilal Nyayatirth |
| Publisher | Manikchand Digambar Jain Granthamala Samiti |
| Publication Year | |
| Total Pages | 728 |
| Language | Prakrit, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, & agam_dashvaikalik |
| File Size | 29 MB |