Page Text
________________
दशवैकालिके प्रथमाध्ययनम् । फलं ददति । गुरुराह । अतएवास्मादेव हेतोः ॥ पगई एस उमाणं, जं उउसमयम्मि श्रागए संते ॥ पुप्फंति पायवगणा, फलं च कालेण बंधति ॥ ११ ॥ व्याख्या ॥ प्रकृतिरेषा घुमाणां यदृतुसमये वसन्तादावागते सति पुष्प्यन्ति पादपगणा वृदसंघातास्तथा फलं च कालेन बध्नन्ति । तदर्थानन्युपगमे तु नित्यप्रसङ्ग इति गाथा
यार्थः । सांप्रतं प्रकृतेऽप्युक्तार्थयोजनां कुर्वन्नाह । किं नु गिही रंधंती, समणाणं कारणा अहासमयं ॥ मा समणा जगवंतो, किलामएद्या अणाहारा ॥ ११३ ॥ व्याख्या ॥ किं नु गृहिणो राध्यन्ति पार्क निर्वर्तयन्ति श्रमणानां कारणेन यथाकालं मा श्रमणा नगवन्तः क्लामन्ननाहारा इति । पूर्ववदिति गाथार्थः । नचैतदिबमित्यभिप्रायः। अत्राह ॥ समणणुकंपनिमित्तं, पुल निमित्तं च गिह निवासी ॥ कोश नणिद्या पागं, करेंति सो जन्न न जम्हा ॥ ११४ ॥ व्याख्या ॥ श्रमणेभ्योऽनुकम्पा श्रमणानुकम्पा तन्निमित्तम् । न ह्येते हिरण्यग्रहणादिना अस्माकमनुकम्पां कुर्वन्तीति मत्वा निदादानार्थं पाकं निर्वर्तयन्त्यतः श्रमणानुकम्पा तन्निमित्तं तथा सामान्येन पुण्य निमित्तं च गृह निवासिन एव कश्चिद्व्यात्पाकं कुर्वन्ति । स लण्यते नैतदेवम् । कुतः । यस्मात् ॥ कंतारे अनिके, आयके वा मह समुप्पन्ने ॥ रत्तिं समणसुविहिया, सवाहारं न जुंजंति ॥ ११५ ॥ व्याख्या ॥ कान्तारेऽरण्यादौ पुनिदेऽन्नाकाले आतङ्के वा ज्वरादौ महति समुत्पन्ने सति रात्रौ श्रमणाः सुविहिताः शोजनानुष्ठानाः । किम् । सर्वाहारमोदनादि न जुञ्जते ॥ अह कीस पुण गिहबा, रत्ति आयरतरेण रंधंति ॥ समणेहिं सुविहिएहिं, चविहाहारविरएहिं ॥ ११६ ॥व्याख्या॥ श्रथ किमिति पुनर्गृहस्थाः तत्रापि रात्रौ आदरतरेणात्यादरेण राध्यन्ति श्रमणैः सुविहितैश्चतुर्विधाहारविरतैः सनिरिति गाथात्रयार्थः ॥ किं च । अनि बहुगामनगरा, समणा जब न उवेति न वसंति ॥ तब वि रंधंति गिही, पगई एसा गिहाणं ॥१९॥ व्याख्या॥सन्ति बहूनि ग्रामनगराणि तेषु तेषु देशेषु श्रमणाः साधवो यत्र नोपयान्ति अन्यतो न वसन्ति तत्रैव । अथ च तत्रापि राध्यन्ति गृहिणः। अतः प्रकृतिरेषा गृहस्थानामिति गाथार्थः । अमुमेवार्थ स्पष्टयन्नाह ॥ पगई एस गिहीणं, जं गिहिणो गामनगरनिगमेसु॥रंधंति अप्पणो परि-यणस्स कालेण अहाए ॥११॥ व्याख्या ॥ प्रकृतिरेषा गृहिणां वर्तते । यहिणो ग्रामनगरनिगमेषु । निगमः स्थान विशेषः। राध्यन्ति आत्मनः परिजनस्यार्थाय निमित्तं कालेनेति योग इति गाथार्थः ॥ तब समणा तवस्सी, परकडपरनिहियं विगयधूमं ॥ आहारं एसंती, जोगाणं साहणछाए ॥ ॥११॥ व्याख्या ॥ तत्र श्रमणास्तपखिन इत्युद्यतविहारिणो नेतरे।परकृतपरनिष्ठितमिति । कोऽर्थः परार्थं कृतमारब्धं परार्थं च निष्ठितमन्तं गतं विगतधूमधूमरहिम्। ए
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 003659 |
| Book Title | Agam 42 Mool 03 Dashvaikalik Sutra |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Darbarilal Nyayatirth |
| Publisher | Manikchand Digambar Jain Granthamala Samiti |
| Publication Year | |
| Total Pages | 728 |
| Language | Prakrit, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, & agam_dashvaikalik |
| File Size | 29 MB |