Page Text
________________
५२ राय धनपतसिंघ बदाउरका जैनागमसंग्रह भाग तेतालीस-(४३)-मा. परिहारात्मकत्वेनाहोस्विदष्टप्रवृत्तिपरिहारात्मकत्वेनेति । यद्याद्यः पदः । कथं प्रवृत्तेरपुष्टत्वमथापरस्ततो निवृत्तेरप्यअष्टत्वात्तनिवृत्तेरपि प्रवृत्तिरूपाया महाफलत्वप्रसङ्गस्तथाच सति पूर्वापरविरोध इति नावना। अव्यानुयोगे तु य एवमाह । एकान्तनित्यो जीवः अमूर्तत्वादाकाशवदिति । स खलु तदेवामूर्तत्वमाश्रित्य तस्योत्देपणादावनित्ये कर्मण्यपि तावठक्तव्यः । कर्मामूर्तमनित्यं चेत्ययं वृझदर्शनेनोदाहरणदोष एव यथान्येषां साधर्म्यसमा जातिरिति । गतं तहस्तूपन्यासहारमधुना तदन्यवस्तूपन्यातहारमनिधातुकाम आह ॥ तयअन्नवयुगंमि वि, अन्नते होश एगत्तं ॥ ७ ॥व्याख्या॥ तदन्यवस्तुकेऽप्युदाहरणे किम्।अन्यत्वे नवत्येकत्वमित्यदरार्थः। नावार्थस्त्वयम्। कश्चिदाह यस्य वादिनोऽन्यो जीवः अन्यच्च शरीरमिति तस्यान्यशब्दस्या विशिष्टत्वात्तयोरपि तछाच्या विशिष्टत्वेनैकत्वप्रसङ्ग इति तस्य जीवशरीरापेक्षयातदन्यवस्तूपन्यासेन परिहारः कर्तव्यः।कथम् । नन्वेवं सति सर्वनावानां परमाणुध्यणुकघटपटादीनामेकत्वप्रसङ्गः । अन्यः परमाणुरन्यो छिप्रदेशिक इत्यादिना प्रकारेणान्यशब्दस्या विशिष्टत्वात्तेषां तछाच्यत्वेनाविशिष्टत्वादिति । तस्मादन्यो जीवोऽन्यछरीरमित्येतदेव शोजन मित्येतदव्यानुयोगे अनेन चैतयोरप्यादेपस्तत्र चरणाकरणानुयोगेन मांसजदण इत्यादावेव कुमाहे तदन्यवस्तूपन्यासेन परिहारः।कथम्।न हिंस्यात्सर्वाणि नूतानीत्येतदेवं विरुध्यते इति। लौकिकं तु तस्मिन्नेवोदाहरणे तदन्यवस्तूपन्यासेन परिहारः। जहा जाणि पुण पमिऊण पडिऊण को खा वीणे वा ताणि किं हवंति त्ति ।गतं तदन्यवस्तूपन्यासहारं सांप्रतं प्रतिनिन्नमनिधित्सुराह ॥ तुन पिया मन पिऊ, धारेश्अणुमयं पडि निलंमि ॥ गाथादलम् ॥अस्य व्याख्या॥ तव पिता मम पितु रयत्यनूनं शतं सहस्रमित्यादि गम्यते। प्रतिनिन इति छारोपलक्षणमयमदरार्थः। नावार्थः कथानकादवसेयस्तच्चेदम् । एगंमि नगरे एगो परिवायगो सोवन्नएण खोरएण तहिं हिंड । सो जणश् । जो मम असुयं सुणावेश तस्स एयं देमि खोरयं । तब एगो सावळ तेण नणिअं । तुल पिया मम पिउणो धारेश् अणूणगं सयसहस्सं । जश् सुयपुवं दिजाल । अह न सुयं खोरयं देहि । दं लौकिकमनेन च लोकोत्तरमपि सूचितमवगन्तव्यम् । तत्र वरणकरणानुयोगे येषां सर्वथा हिंसायामधर्मस्तेषां विध्यनशन विषयोऽकचित्तनङ्गादात्महिंसायामपि अधर्मएवेति तदकरणम् । अव्यानुयोगे पुनरमुष्टं महचन मिति मन्यमानो यः कश्चिदाह । अस्ति जीव इत्यत्र वद किंचित्स च वक्तव्यो यद्यस्ति जीव एवं तर्हि घटादीनामप्यस्तित्वाङीवत्वप्रसङ्ग इति । गतं प्रतिनिनमधुना हेतुमाह । किं नु जवा किचंते, जेण मुहाए न लप्नंति ॥ ५ ॥ व्याख्या ॥ किंतु यवाः क्रीयन्ते येन मुधा न लन्यन्त इत्यदरार्थः। जावार्थस्त्वयम्। को वि गोधो जवे किणा। सो अन्नण पुविद्यार्कि
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 003659 |
| Book Title | Agam 42 Mool 03 Dashvaikalik Sutra |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Darbarilal Nyayatirth |
| Publisher | Manikchand Digambar Jain Granthamala Samiti |
| Publication Year | |
| Total Pages | 728 |
| Language | Prakrit, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, & agam_dashvaikalik |
| File Size | 29 MB |