________________
दशवैकालिके प्रथमाध्ययनम् । जवे किणासि।सो जण जेण मुहियाएणलप्लामि।लौकिकमिदं हेतूपन्यासोदाहरणमनेन च लोकोत्तरमप्यादिप्तमवगन्तव्यम् । तच्चरणकरणानुयोगे तावद्यद्याह विनेयः । किमितीयं निदाटनाद्यतिकष्टा क्रिया क्रियते स वक्तव्यो येन नरकादिषु न कष्टतरा वेदना वेद्यत इति।व्यानुयोगे तु यद्याह कश्चित्किमित्यात्मा न चकुरादिनिरुपलभ्यते। स वक्तव्यो येनातीन्जिय इति । गतं हेतुछारं तदनिधानाच्चोपन्यासकारं तदनिधानाचोदाहरणहारमिति । सांप्रतं हेतुरुच्यते । तथा चाह ॥ अहवा वि श्मो हेऊ, विन्ने तबिमो चनविअप्पो ॥ जावगथावगवंसग-लूसगहेचउडो उ ॥६॥ अथवा तिष्ठत्वेष उपन्यास उदाहरणं चरभन्नेदलदणो हेतुः। अपिः संजावने। किं संजावयति । श्मो अयं अन्यहार एवोसन्यस्तत्वात्तउपन्यासनान्तरीयकत्वेन गुणनूतत्वादहेतुरपि किं तु हेज विलेलं तबिमो ति व्यवहितोपन्यासात्तत्रायं वदयमाणो हेतुर्विज्ञेयश्चतुर्विकल्प इति चतुर्नेदः। विकल्पानुपदर्शयति । यापकः स्थापकः व्यंसकः खूषकः हेतुः चतुर्थस्तु । अन्ये त्वेवं पठन्ति ॥ हेजत्ति दारमहुणा, चविहो सो य होश नायबो ति ॥ अत्राप्युक्तमुदाहरणं हेतुरित्येतहारमधुना तुशब्दस्य पुनःशब्दार्थत्वात्स पुनर्हेतुश्चतुर्विधो नवति, ज्ञातव्य इत्येवं गमनिका क्रियते । पश्चार्धं पूर्ववदेवेति गाथादरार्थः । जावार्थं तु यथावसरं वयमेव वदयति । तत्रायनेदव्याचिख्यासयाह॥ जपामिगा य महिला,जावगहेमि ऊंटलिंमागाथादलम् ॥व्याख्या॥असती महिला । किम् । यापयतीति यापकः । यापकश्चासौ हेतुश्च यापकहेतुः। तस्मिन् उदाहरण मितिशेषः । उष्ट्रालिंडानीति कथानकसंसूचकमेतदिति अदरार्थः । नावार्थः कथानकादवसेयस्तच्चेदं कथानकम् । एगो वाणियर्ड नचं गिण्हेऊण पञ्चतं गठ। पावेण खीणदवा धणियपरछा कयावराहा य पञ्चंतं सेवंती पुरिसा उरहीयविद्या य ॥ सायमहिला उप्जामिया एगंमि पुरिसे लग्गा ।तं वाणिययं सागारियं ति चिंतिकण जण। वच्च वाणियेण । तेण नणिया किं घेत्तूण वच्चामि । सा जण । उदृलिंडिया घेतूणं वच्च जोणिं सगडं नरेत्ता उद्यणिं गतो ताए नणि य जहा एकेकयं दोणारेण दिद्यहत्ति । सा चिंते। वरं खु चिरं खिप्पंतो अबजातेण ताऊ वीहीए जड्डिया। कोश ण पुर। मूलदेवेण दिठो पुचि य । सिहंतेण मूलदेवेण चिंतियं । जहा एस वरा महिलयाछोनिजाताहे मूलदेवेण नमति।अहमेयाज तव विकिणामि जश् मम विमुबस्स अझं देहि।तेण नणियं देमित्ति ।अनुवगए पछा मूलदेवेणं सो हंसो जाएऊण आगासे । उप्पा णगरस्स मने हाऊण नण। जस्स गलए चेडरूवस्स उहलिंडिया न बझा तं मारेमि । अहं देवो पछा सवेण लोएण नीएण दीणारिका उहलिंमिया गहिया । विकिया य।ताहे तेण मूलदेवस्स अझं दिन्नं । मूलदेवेण य सो
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org