________________
५०० राय धनपतसिंघ बहादुरका जैनागमसंग्रह, नाग तेतालीस (४३) -मा. व्यतीत्येवं, परार्थं वा परनिमित्तं वा पुत्रमहमेतद्राह यिष्यामीत्येवं शिल्पानि कुम्नकारक्रियादीनि नैपुण्यानि च लेखा दिकलालक्षणानि ॥ १३ ॥
( टीका. ) एतच्च मनस्याधाय विनयः कार्य इत्याह । श्रप्पड ति सूत्रम् । अ स्य व्याख्या । श्रात्मार्थमात्मनिमित्तमनेन मे जीविका जविष्यतीत्येवम् । परार्थं वा प रनिमित्तं वा पुत्रमहमेतद्रादयिष्यामीत्येवं शिल्पानि कुम्नकार क्रियादीनि नैपुण्यानि चालेख्यादिकलाल पानि गृहिणोऽसंयता उपभोगार्थमन्नपानादिजोगाय शिक्षन्त इति वाक्यशेषः । इहलोकस्य कारण मिलोक निमित्तमिति सूत्रार्थः ॥ १३ ॥ जेण बंधं वदं घोरं, परिच्यावं च दारुणं ॥ सिरकमाणा निचंति, जुत्ता ते ललिइंदिया ॥ १४ ॥
( वचूरि : ) येन शिल्पादिना शिक्ष्यमाणेन बन्धं कषादिनिर्घोरं रौद्रं परितापं च दारुणं निर्भर्त्सना दिजनितं वा शिक्षमाणा गुरोः सकाशान्नियच्छन्ति प्राप्नुवन्ति । युक्ताः शिल्पादिग्रहणे ललितेन्द्रियास्ते गर्भेश्वरा राजपुत्रादयः ॥ १४ ॥
( अर्थ. ) जेण इत्यादि सूत्र. ( जेल के० ) येन एटले जे शिल्पो तथा कला शीखतां (जुत्ता के०) युक्ताः एटले शिखवाने विषे जोडायला एवा (ललिइंदिया के ० ) ललितेन्द्रियाः एटले गर्भश्रीमंत एवा ( ते के० ) ते एटले ते राजपुत्रादिक पण ( सिरकमाणा के०) शिक्षमाणाः एटले जे शिल्पो तथा कलाई शिखता बता ( बंधं के० ) बन्धं एटले श्रृंखलादिकना बंधप्रत्ये, ( घोरं के० ) घोरं एटले जयंकर एवी ( वहं के० ) वधं एटले चाबक विगेरेनी ताडना प्रत्ये, ( च के० ) वली ( दारुणं के० ) दारु एटले खमी न शकाय एवा ( परियावं के० ) परितापं एटले निर्भर्त्सना प्रमुख परिताप प्रत्ये गुरुकी ( निश्रांति के० ) नियच्छन्ति एटले पामे बे ॥ १४ ॥
( दीपिका . ) येन शिल्पादिना शिक्ष्यमाणेन बन्धं निगमादिनिर्वधं कषादिनिः । घोरं रौद्रं परितापं च दारुणमेतजनितं निर्भर्त्सना दिवचनं शिक्षमाणा गुरोः सकाशात् नियच्छन्ति प्राप्नुवन्ति । युक्ता इति नियुक्ताः शिल्पा दिग्रहणे ते ललितेन्द्रिया लीलागर्जेश्वरा राजपुत्रादयः ॥ १४ ॥
1
( टीका. ) जेण त्ति सूत्रम् । येन शिल्पादिना शिक्ष्यमाणेन बन्धं निगडादिजिः, वधं कषादिनिः । घोरं रौद्रं परितापं च दारुणमेतऊनितमनिष्टं निर्भर्त्सना दिवचनजनितं च शिक्षमाणा गुरोः सकाशान्नियच्छन्ति प्राप्नुवन्ति । युक्ता इति नियुक्ताः शिल्पा दियहणे ते ललितेन्द्रिया गर्जेश्वरा राजपुत्रादय इति सूत्रार्थः ॥ १४ ॥
Jain Education International
For Private Personal Use Only
www.jainelibrary.org