________________
५० राय धनपतसिंघ बढ़ापुरका जैनागमसंग्रह नाग तेतालीस (४३) - मा.
1
श्यक शिक्षायां तथैव द्रष्टव्यमिति । एवं तावलौकिकं प्रतिलोमं लोकोत्तरं तु द्रव्यानुयोगमधिकृत्य सूचयन्नाह । गोविंदेत्यादिगाथादलमनेन चरणकरणानुयोगमप्यधिकृत्य सूचितमवगन्तव्यम् । श्राद्यन्तग्रहणे तन्मध्यपतितस्य तम्हणेनव ग्रहणात्तत्र चरणकरणे । णो किंचिय पकिलोमं कायवं जवजयेण मसेसिं ॥ श्रविणीय सिरकगाण उ, जयलाइ जहोचित्रं कुता ॥ द्रव्यानुयोगे तु गोपेंद्रवाचकोऽपि च यथा परपक्ष निवर्तयतीत्यर्थः । सोय करत सासि विणास णिमित्तं पव पठा जावो जार्ज । महावादी जात इत्यर्थः । सूचक मिदमत्र च ॥ दव प्रियस्स पकवणय हियमेयं तु होइ प मिलोमं ॥ सुहडुरका
I
जावं, श्यरेणियरस्सं चोइद्या ॥ असे उ डुडवा दिम्मि, किं विबूया उ किल पमिकूलं ॥ दोरा सिपलाए, तिमि जहा पुछपडिसेहो ॥ उदाहरणदोषता त्वस्य प्रथमपदे साध्यार्थासिद्धेः । द्वितीयपदे तु शास्त्रविरुद्धजाषणादेव जावनीयेति गाथार्थः । गतं प्रतिलोमद्वार मिदानीं आत्मोपन्यासद्वारं विवृएवन्नाह ॥ अत्तवन्नासंमि य, तलागनेयंमि पिंगलो थवई ॥ व्याख्या ॥ श्रात्मन एवोपन्यासो निवेदनं यस्मिंस्तदात्मोपन्यासं तत्र च तडागनेदे पिङ्गलस्थपतिरुदाहरणमित्यरार्थः । जावार्थः कथानकगम्यस्तच्चेदम् । इह एगस्स रन्नो तलागं सवरघस्सीसारनूां । तं च तलागं वरिसे वरिसे नरियं जिas | ताहे राया जइ । को सो वार्ड होद्या । जेण तं न निवेद्या । तब एगो कविल मणूसो जइ । जइ न वरं महाराय छ पिंगलो कविलियार्ड से दाढियार्ज सिरं से कविलियंसो जीवन्तो चेव जंमि ठाणे जिद्यइ तंमि द्वाणे किमइ । तो एवरं ण जिइ । पछा कुमारामच्चेण जणियं महाराय एसो चेव एरिसो जारिसयं इ । एरिस अन्नो । पन्छा सो तवेव निरिकत्तो मारेत्ता । एवं एरिसं न जायिवं । जं अप्पवहाए जवइ । इदं लौकिकमनेन च लोकोत्तरमपि सूचितम् । एकग्रहणेन तजातीयग्रहणात्तत्र चरणाकरणानुयोगे नैवं ब्रूयात् यडुत ॥" लोश्यधम्मार्ट वि हु, जे पना रामा ते उ ॥ कह दवसोयर हिया, धम्मस्साराहया होंति ॥ ” इत्यादि । 5व्यानुयोगे पुनरेकेन्द्रिया जीवा व्यक्तोष्वास निश्वासा दिजीव लिङ्गसङ्गावाद्घटवत् । श्ह जीवा ये न जवन्ति न तेषु व्यक्तोवास निश्वासादिजीव लिङ्गसद्भावो यथा घटे । न च तथैतेष्वसद्भाव इति तस्माजीवा एवैत इत्यत्रात्मनोऽपि तद्रूपापत्त्यात्मोपन्यासत्वं जावनीयमिति । उदाहरणदोषता चास्यात्मोपघातजनकत्वेन प्रकटार्थैवेति न जाव्यते । गतमात्मोपन्यासद्वारमधुना दुरुपनीतद्वारं व्याचिख्यासुराह ॥ छाण मिस गिरह जि - कुरुवणी उदाहरणं ॥ ८२ ॥ दारं ॥ व्याख्या ॥ त्रानिमिषा मत्स्यास्तनूहणे निक्कुरुदाहरण मिदं च लौकिकमनेन चोकन्यायाल्लोकोत्तरमप्या किप्तं वेदितव्यमिति गायादलाक्षरार्थः। जावार्थः कथानकादवसेयस्तच्चेदम् । किल कोई तब सि जालवावमकरो
Jain Education International
For Private Personal Use Only
www.jainelibrary.org