________________
४एर राय धनपतसिंघ बदाउरका जैनागमसंग्रह नाग तेतालीस-(५३)-मा.
तसे पाणे न हिंसिका, वाया अज्ज्व कम्मुणा॥
ज्वर सबनूएसु, पासेजा विविहं जगं ॥१२॥ (श्रवचूरिः) उक्तो वनस्पतिविधिस्त्रसकायविधिमाह । सान् प्राणिनो हीन्छियादीन्न हिंस्यात् । वाचायवा कर्मणा कायेन । मनसस्तदन्तर्गतत्वादग्रहणम् । उपरतो हिंसानिवृत्तः सर्वजूतेषु पश्येछिविधं जगत् कर्मपरतन्त्रं नरकादिगतिरूपं निर्वेदायेति१५
(अर्थ.) वनस्पतिकायनी यतना कही. हवे त्रस कायनी यतना कहेजे. तसे . त्यादि सूत्र. (सव्वनूएसु के०) सर्वनूतेषु एटले सर्व प्राणीयोने विषे ( उवर के०) उपरतः एटले दंडनो त्याग करनार एवो साधु जे ते (वाया के०) वाचा एटले वाणीवडे (अव के०) अथवा (कम्मुणा के०) कर्मणा एटले कायावडे ( तसे पाणे के०) त्रसान् प्राणिनः एटले त्रस जीव प्रत्ये (न हिं सिजा के०) न हिंस्यात् एटले हणे नहि, पण (विविहं के) विविधं एटले नानाविध एवा (जगं के०) जगत् एटले जीवसमुदायरूप जगत् प्रत्ये कर्मना वशथी नरकादिगतिने विषे ब्रमण करनाऊं बे एम (पासिङ के०) पश्येत् एटले जुवे, कारण के, एम करवाथी वैराग्य उत्पन्न थाय. ॥१२॥
( दीपिका.) उक्तो वनस्पतिविधिः । अथ त्रसविधिमाह।साधुः त्रसान् प्राणिनो कीजियादीन् न हिंस्यात् । कथमित्याह । वाचा वचनेन, अथवा कर्मणा कायेन । मनसोऽपि ग्रहणं कार्यं तस्य तयोरन्तर्गतत्वात् । पुनः साधुरुपरतः सन् । केषु । सर्वनूतेषु । दूरीकृतदएमः सन् पश्येत् विविधं जगत् कर्मपरतन्त्रं नरका दिगतिरूपं निर्वेदायेति सूत्रार्थः ॥ १५ ॥
(टीका.) उक्तो वनस्पतिकाय विधिः । त्रसविधिमाह । तस त्ति सूत्रम् । त्रसप्राणिनो हीन्डियादीन् न हिंस्यात् । कथमित्याह । वाचा अथवा कर्मणा कायेन मनसस्तदन्तर्गतत्वादग्रहणम् । अपि चोपरतः सर्वनूतेषु निदिप्तदएकः सन् पश्येछि विधं जगत् कर्मपरतन्त्रं नरकादिगतिरूपं निर्वेदायेति सूत्रार्थः ॥१२॥
अ सुदुमा पेदाए, जाई जाणित्तु संजए॥
दयादिगारी नूएसु, आस चिछ सएहि वा ॥ १३ ॥ (अवचूरिः) उक्तः स्थूल विधिः । सूक्ष्म विधिमाह । अष्टौ सूक्ष्मणि वदयमाणल. क्षणानि प्रेयोपयोगत आसीत तिष्ठेत् शयीत वा इति योगः । यानि ज्ञात्वा दयाधिकारी जूतेषु नवत्यन्यथा दयाधिकार्येव नेति तानि प्रेक्ष्य तप्रहित एवासनादि कुर्यादन्यथा तेषां विराधनेन सातिचारतेति ॥ १३ ॥
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
