________________
दशवैकालिकेऽष्टमाध्ययनम्।
४१ (टीका.) प्रतिपादितो वायुकायविधिर्वनस्पतिकायविधिमाह । तण त्ति सूत्रम् । तृणवृक्षमित्येकवन्नावः। तृणानि दर्नादीनि, वृदाः कदम्बादयः, एतान्न निन्द्यात् । फलं मूलं वा कस्य चिदादेन बिन्द्यात् । तथा आममशस्त्रोपहतं विविधमनेकप्रकारं बीजं न मनसापि प्रार्थयेत् , किमुत नाश्नीयादिति सूत्रार्थः ॥ १० ॥
गहणेसु न चिहिला, बीएसु हरिएसु वा ॥
उदगंमि तदा निच्चं, नत्तिंगपणगेसु वा ॥११॥ (अवचूरिः) तथा गहनेषु वन निकुञ्जादिषु न तिष्ठेत् संघटनादिदोषात् । बीजेषु प्रसारितशाट्यादिषु, हरितेषु दूर्वादिषु च न तिष्ठेत् । उदके तथा नित्यम् । तत्रोदकमनन्तवनस्पतिविशेषः । उत्तिंगाः सर्पछत्ररूपाः। पनक जलिः वनस्पतिविशेषः ॥११॥
(अर्थ.) तेमज गहणेसु इत्यादि सूत्र. साधु जे ते (गहणेसु के०) गहनेषु एटले वृदना कुंजने विषे (न चिहिजा के०) न तिष्ठेत् एटले उन्ना न रहे. कारण के, तेथी संघट्टन प्रमुख दोष लागवानो संजव . तेमज (बीएसु के० ) बीजेषु एटले नूमिउपर पथरायला शालि प्रमुख धान्यने विषे (वा के०) अथवा (हरिएसु के०) हरितेषु एटले दूर्वा प्रमुख हरित कायने विषे ( तहा के० ) तथा एटले तेमज (निचं के०) नित्यं एटले को पण समये (उदगंमि के०) उदके एटले उदक नामक वनस्पतिकायने विषे (वा के०) अथवा ( उत्तिंगपणएसु के०) उत्तिंगपनकयोः ए. टले बिलाडाना टोपने नामे जेलखाता वनस्पतिकायने विषे अने पनक एटले लीलन फूलनने विषे पण उन्ना न रहे. ॥११॥
(दीपिका.) पुनः किं न कुर्यादित्याह । साधुर्गहनेषु वनेषु निकुञ्जेषु न तिष्ठेत् । संघटनादिदोषप्रसंगात् । तथा बीजेषु प्रसारितशाट्यादिषु वा, तथा हरितेषु वा दूर्वादिषु न तिष्ठेत् । उदके तथा नित्यम् । तत्र उदकमनन्तवनस्पतिविशेषः । यथोक्तम् । उदए अवए पणए इत्यादि । उदकमेवेत्यन्ये । तत्र नियमतो वनस्पतिनावात् । तथा उत्तिङ्गपनकयोर्वा न तिष्ठेत् । तत्र उत्तिंगः सर्पवत्रादिः।पनक उद्विवनस्पतिरिति ॥११॥
(टीका.) तथा गहणेसु त्ति सूत्रम् । गहनेषु वन निकुञ्जेषु न तिष्ठेत् । संघटनादिदोषप्रसंगात् । तथा बीजेषु प्रसारितशाल्यादिषु हरितेषु वा दूर्वादिषु न तिष्ठेत् । उदके तथा नित्यम् । अत्रोंदकमनन्तवनस्पतिविशेषः । यथोक्तम् । उदए अवए प. गए इत्यादि । उदकमेवान्ये । तत्र नियमतो वनस्पतिनावात् । उत्तिङ्गपनकयोर्वा न तिष्ठेत् । तत्रोत्तिङ्गः सर्पछत्रादिः । पनक उद्विवनस्पतिरिति सूत्रार्थः ॥ ११ ॥
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org