Page Text
________________
दशवैकालिके षष्ठमध्ययनम् ।
४२५ सावऊणवजाणं वयणाणं जो न याण विसेसं ॥ वोत्तुं पि तस्स न खमं, किमंग पुण देसणं कालं ॥१॥ इत्यनेन संबंधेना यातमिदमध्ययनम् । तत्र सूत्रम् । प्रज्ञावान् बुकिमान् साधुः छान्यां सत्यासत्यामृषान्यां नाषायां विनयं शुप्रयोगं शिदेत जानीयात् । तुः अवधारणे । छाज्यामेवाज्याम् । तत्र विनय इति कोऽर्थः । विनीयतेऽनेन कर्म इति विनयस्तं विनयं पुनः असत्यासत्यामृषे न जाषेत सर्वशः सर्वैः प्रकारैः। किं कृत्वा । चतसृणां नाषाणां सत्यादीनां परिसंख्याय सर्वैः प्रकारैः ज्ञात्वा । किम् । स्वरूपमिति शेषः । खलुशब्दोऽवधारणार्थे । जापाचतुष्टयमेवास्ति नान्या नाषा वर्तते ॥१॥
(टीका.) सांप्रतं वाक्यशुद्ध्याख्यमध्ययनं प्रारज्यते । अस्य चायमनिसंबन्धः । शहानन्तराध्ययने गोचरप्रविष्टेन सता खाचारं पृष्टेन तद्विदापि न महाजनसमदं तत्रैव विस्तरतः कथयितव्य इत्यपित्वालये गुरवो वा कथयन्तीति वक्तव्यमित्येतउक्तम् । इह त्वालयगतेनापि तेन गुरुणा वा वचनदोषगुणानिझेन निरवद्यवचसा कथयितव्य इत्येतफुच्यते । उक्तं च। सावजाणवजाणं, वयणाणं जो न याण विसेसं ॥ वोत्तुं पि तस्स ण खमं, किमंग पुण देसणं कालं ॥१॥ इत्यनेनानिसंबन्धेनायातमिदमध्ययनम् । अस्य चानुयोगहारोपन्यासः पूर्ववत्तावद्यावन्नामनिष्पन्नो निक्षेपः। तत्र वाक्यशुकिरिति छिपदं नाम । तत्र वाक्य निदेपानिधानार्थमाह ॥ निकेवो अचउको, वक्के दवं तुनासदवाइं॥नावे नासासदो, तस्स य एगहिणमो॥३५॥ व्याख्या ॥ निक्षेपस्तु चतुष्को नामस्थापनाऽव्यजावलक्षणो वाक्ये वाक्य विषयः। तत्र नामस्थापने कुले। अव्यं तु अव्यवाक्यं पुनईशरीरलव्यशरीरव्यतिरिक्तम्।नाषाअव्याणि नाषकेण गृहीतान्यनुच्चार्यमाणानि । नाव इति जाववाक्यं जाषाशब्दः । नाषाजव्याणि श. ब्दत्वेन परिणतान्युच्चार्यमाणानीत्यर्थः । तस्य तु वाक्यस्य एकाथिकान्यमूनि वयमाणलक्षणानीति गाथार्थः॥ वकं वयणं च गिरा, सरस्सई नारही अ गो वाणी ॥ जासा पन्नवणी दे-सणी अ वयजोग जोगे अ॥३६॥ व्याख्या ॥ वाक्यं वचनं च गी: सरस्वती जारतीच गोर्वाक नाषा प्रज्ञापनी देशनी च वाग्योगो योगश्च एतानि निगदसिकान्येवेति गाथार्थः ॥ ॥ ॥पूर्वोद्दिष्टां अव्या दिनाषामाह ॥ दवे तिविहा गहणे, थ निसग्गे तह नवे पराघाए ॥ जावे दवे असुए, चरित्तमाराहणी चेव॥३७॥ व्याख्या।। अव्य इति छारपरामर्शः। अव्यनाषा त्रिविधा । ग्रहणे च निसर्गे च तथा नवेत्पराघाते । तत्र ग्रहणं नाषाव्याणां काययोगेन यत् । सा ग्रहणव्यनाषा। निसर्गस्तेषामेव नाषाजव्याणां वाग्योगेनोत्सर्गक्रिया । पराघातस्तु निसृष्टनाषाअव्यैस्तद
५४
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 003659 |
| Book Title | Agam 42 Mool 03 Dashvaikalik Sutra |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Darbarilal Nyayatirth |
| Publisher | Manikchand Digambar Jain Granthamala Samiti |
| Publication Year | |
| Total Pages | 728 |
| Language | Prakrit, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, & agam_dashvaikalik |
| File Size | 29 MB |