________________
३६७ राय धनपतसिंघ बदाउरका जैनागमसंग्रह नाग तेतालीस-(४३)-मा. त्मानोऽसंत्रान्ता बझाञ्जलय इति द्वितीयगाथाया व्याख्यानम् । किंततं साधुम् । नापदसणसंपन्नं । ज्ञानं श्रुतज्ञानादि, दर्शनं च दायोपशमिकादि तान्यां संपन्नं संयुक्तं । पुनः किंनूतं साधुं । संयमे पश्चानामाश्रवाणां विरमणादौ तपसि च अनशनादौ रतमासक्तम् । पुनः किंनूतं साधुम् । उद्याने क्वचित्साधूनामुपजोगयोग्यस्थाने समवस्मृतं स्थितं धर्मदेशनार्थं वा प्रवृत्तमिति प्रथम गाथार्थः॥१॥२॥
(टीका.) अधुना महाचारकथाख्यमारज्यते। अस्य चायमनिसंबन्धः। श्हानन्तराध्ययने साधोर्निदा विशुद्विरुक्ता । इह तु गोचरप्रविष्टेन सता वाचारं पृष्टेन तछिदापि न महाजनसमदं तत्रैव विस्तरतः कथयितव्य इत्यपि त्वालये गुरवो वा कथ. यिष्यन्तीति वक्तव्यमित्येतपुच्यते । उक्तं च ॥ गोअरग्गपविठो ज, न निसीएऊ कबए॥ कहं च न पबंधेजा, चिहित्ता ण व संजए ॥१॥ इत्यनेनानिसंवन्धेनायातमिदमध्ययनम् । अस्य चानुयोगछारोपन्यासः पूर्ववत्तावद्यावन्नामनिष्पन्नो निदेपः । तत्र च महाचारकथेति नाम । एतच्च तत्त्वतः प्रानिरूपितमेवेत्यतिदिशन्नाह ॥ जो पुवि उद्दिको, आयारो सो अहीणमरित्तो॥सच्चेव य हो कहा, आयारकहाए महईए॥ व्याख्या॥ यः पूर्वं तुझकाचारकथायां निर्दिष्ट उक्त आचारो ज्ञानाचारादिः । असावहीनातिरिक्तो वक्तव्यः । सैव च नवति कथा आदेपण्या दिलदाणा वक्तव्या। चशब्दात्तदेव कुलकप्रतिपदोक्तं महक्तव्यम् । चारकथायां महत्यां प्रस्तुतायामिति गाथार्थः । उक्तो नाम निष्पन्नो निदेप इत्यादि चर्चः पूर्ववत्तावद्यावत्सूत्रानुगमेऽस्खलितादिगुणोपेतं सूत्रमुच्चारणीयम् । तच्चेदं नाणदंसणमित्यादि । अस्य व्याख्या । ज्ञानदर्शनसंपन्नम्। झानं श्रुतझानादि, दर्शनं दायोपशमिकादि, तान्यां संपन्नं युक्तं संयमे पञ्चाश्रव विरमणादौ तपसि चानशनादौ रतमासक्तं गणोऽस्यास्तीति गणी तं गणिनमाचार्यमागमसंपन्नं विशिष्टश्रुतधरम् । बह्वागमत्वेन प्राधान्यख्यापनार्थमेतत् । उद्याने कचित्साधुप्रायोग्ये समवस्मृतं स्थितं धर्मदेशनार्थं वा प्रवृत्तमिति सूत्रार्थः॥१॥ तत्किमित्याह । रायाणो त्ति सूत्रम् । राजानो नरपतयः। राजामात्याश्च मन्त्रिणः । ब्राह्मणाःप्रतीताः। अदुवत्ति तथा। क्षत्रियाः श्रेष्ठयादयः पृष्ठन्ति निजतात्मानोऽसंत्रान्ता रचिताञ्जलयः कथं ने जवतामाचारः क्रियाकलापःस्थित इति सूत्रार्थः॥२॥
तेसिं सो निहुन दंतो, सवनूअसुहावदो॥ .
सिकाए सुसमाउत्तो, आयकर विअरकणो ॥३॥ (अवचूरिः) तेन्यो राजादिन्योऽसौ गणी निनृतोऽसंत्रान्तो दान्त इंडियनो
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org