________________
दशवैकालिके पञ्चमाध्ययने वितीय उद्देश। ३३३ निक्षार्थं यायात्। कुर्यात् पुरुषकारं सति जवाबले वीर्याचारं न लक्येत् । तत्र चाला. नेऽपि निदाया अलान इति न शोचयेछीर्याचाराराधनस्य निष्पन्नत्वात् । तदर्थं च निदाटनं नाहारार्थमेवातो न शोचेत् । अपितु तप इत्यधिसहेत। अनशनन्यूनोदरतालक्षणं तपो नविष्यतीति सम्यग्विचिन्तयेदिति सूत्रार्थः ॥६॥
तदेवुच्चावया पाणा, नत्तहाए समागया॥
तंउकुअंन गठिता, जयमेव परक्कमे ॥७॥ ( अवचूरिः) उक्ता कालयतना। देवयतनामाह । तहेव त्ति । तथैवोच्चावचाः शोननाशोजननेदेन नानाप्रकाराः प्राणिनो जक्तार्थ समागता बलिप्राज़तकादिष्वागता जवन्ति । तदृजुकं तेषामनिमुखं न गछेत् । तत्संत्रासेनान्तरायाधिकरणदोषात् । किंतु यतमेवोठेगमनुत्पादयन्पराकामेत् ॥७॥ . (अर्थ.) ए कालयतना कही. हवे देत्रयतना कहे . ( तदेव के०) तथैव एटले तेमज गोचरी जतां मार्गमाहे (उच्चावया पाणा के०) उच्चावचाः प्राणिनः एटले शुन तथा अशुन एवा हंस कागडा प्रमुख प्राणी (नत्तहाए के) नक्तार्थ एटले जातपाणीने अर्थे ( समागया के०) समागताः एटले आव्या होय तो ते साधु ( तंगजुरं के०) तदृजुकं एटले ते प्राणीने सामो ( न गछिजा के०) न गछेत् एटले जाय नहीं. कारण के, ते जीवने त्रास उपजे अथवा तेने अंतराय थाय, माटे (जयमेव के०) यतमेव एटले जयणा राखीने जेम ते प्राणी कुःख उठेग न पामे तेम (परकमे के ) पराक्रामेत् एटले गमन करे. ॥ ७ ॥
(दीपिका.) कालयतनोक्ता । अथ क्षेत्रयतनामाह। निकुस्तहजुकं तेषां प्राणिनामनिमुखं संमुखं न गछेत् । तेषां केषाम्।ये प्राणाःप्राणिनो नक्तार्थ बलिप्रानृतकादिषु समागता नवन्ति। कथम्। तेषां संत्रासेन अन्तरायदोषोनवेत्। तर्हि किं कुर्यात्।यतमेव पराक्रामेत् तेषामुछेगमनुत्पादयन् । किनूताः प्राणिनः। तथैव उच्चा हंसादयः अवचाः काकादयः शोजनाशोचननेदेन नानाप्रकाराः ॥ ७॥
(टीका.) उक्ता कालयतना । अधुना देवयतनामाह । तहेव त्ति । तथैवोच्चावचाः शोजनाशोजननेदेन नानाप्रकाराः प्राणिनो नक्तार्थ समागता बलिप्रानतिकादिवागता जवन्ति । तदृजुकं तेषामनिमुखं न गछेत्तत्संत्रासनेनान्तरायाधिकरणादिदोषात् । किंतु यतमेव पराक्रामेत् तमुछेगमनुत्पादयन्निति सूत्रार्थः ॥७॥
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org